A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | Z
Anonim z XVI wieku
Antas Jolanta
Prof. dr hab. Jolanta Antas jest Kierownikiem Zakładu Teorii Komunikacji na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest autorką książek: O mechanizmach negowania. Wybrane semantyczne i pragmatyczne aspekty negacji (1991), O kłamstwie i kłamaniu (2000), Semantyczność ciała. Gesty jako znaki myślenia (2013).
Arno Anna
Ur. 1984. Ukończyła historię sztuki w Institute of Fine Arts, New York University. Ogłosiła m.in. książki biograficzne Niebezpieczny poeta. Konstanty Ildefons Gałczyński (Znak, 2013), Jaka szkoda. Krótkie życie Pauli Modersohn-Becker (Słowo/Obraz Terytoria, 2015) oraz tomy opowiadań Okna (Zeszyty Literackie, 2014), Ten kraj (Wydawnictwo Literackie, 2018).
fot. Anna Morgowicz
Aronow Aleksander
Assollant Alfred
Axer Erwin
Erwin Axer urodził się w 1917 roku. Czas, w jakim żył, nie szczędził mu doświadczeń. Lwów, w którym minęły jego dzieciństwo i młodość, Łódź, do której powrócił ze stalagu, i Warszawa, gdzie ostatecznie zamieszkał – to jedne z wielu miejsc wyznaczonych na drodze życiowej Axera. Teatr, z którym był związany już od czasów lwowskich, kierował go w różne strony świata. By ocalić przeszłe wydarzenia, spisywał je, i to stylem powściągliwym, trafiającym w sedno. Felietony i eseje zebrane przez Autora w tym tomie układają się w kartki z pamiętnika, tworzą autobiograficzną opowieść o sobie w zmieniającym się świecie oraz o postaciach ciekawych i ważnych dla sztuki, z którymi dane mu było pracować. Mowa w tej książce choćby o Brechcie, Dürrenmatcie, Fijewskim, Frischu, Kreczmarze, Łomnickim, Mikołajskiej, Rudzkim, Schillerze, Stempowskim, Swinarskim, Towstonogowie... Mowa o rodzinie i bliskich. Jest tu również miejsce na to, co dla reżysera najważniejsze – na zadumę nad twórczością sceniczną. Nie ma historii teatru bez Axera i Axer bez sceny także nie mógłby istnieć, nie powinno więc dziwić, że literatura, którą tworzy, rządzi się tymi samymi prawami co teatr.
Baka Władysław
Baltyn-Karpińska Hanna
Hanna Baltyn-Karpińska – krytyk, historyk teatru, autorka wielu artykułów i recenzji. Tłumaczka licznych książek, w tym Historii teatru pod redakcją Johna Russella Browna.
Stale współpracowała z miesięcznikami "Nowe Książki" i "Teatr" oraz kwartalnikiem "Notatnik Teatralny".
Zmarła 17.07.2014 r.
Bardijewski Henryk
Berberyusz Ewa
Reporterka; przez wiele lat współpracowała z różnymi pismami, m.in. z „Tygodnikiem Powszechnym”, paryską „Kulturą”, a obecnie z nowojorskim „Nowym Dziennikiem”.
Autorka poczytnych i tłumaczonych na inne języki książek z zakresu literatury faktu, takich jak Wychodne dla Ewy, Głos z Gułagu (wydana poza cenzurą), Anders spieszony czy Książę z Maisons-Laffitte (oparta na wielogodzinnych rozmowach z Jerzym Giedroyciem).
Bernard Alain
Betscher Paula
Bocheński Jacek
Jacek Bocheński (ur. 29 lipca 1926 we Lwowie) – polski pisarz i publicysta, tłumacz literatury niemieckiej i rzymskiej. Autor m.in. Trylogii rzymskiej (Boski Juliusz, Nazo poeta, Tyberiusz Cezar). Pod pseudonimem Adam Hosper pisał teksty do muzyki rozrywkowej, jest m.in. autorem słów do piosenki Rudy rydz. Pisarz ma w dorobku także komiks.
Od 1947 do 1949 był redaktorem pism „Trybuna Wolności” i „Pokolenie”. Następnie współpracował z „Nową Kulturą”, „Przeglądem Kulturalnym”, „Życiem Warszawy”.
Debiutował zbiorem opowiadań Fiołki przynoszą nieszczęście w 1949 roku. Pierwszą książką, która zdobyła większy rozgłos, jest relacja z podróży do Afryki Pożegnanie z panną Syngilu albo Słoń a sprawa polska.
W 1950 roku wstąpił do Związku Literatów Polskich (od 1980 do 1983 zasiadał w zarządzie głównym ZLP). W 1976 roku wraz z Wiktorem Woroszylskim założył podziemne pismo „Zapis”, które działało poza cenzurą (był redaktorem naczelnym pisma w latach 1978–1981). W 1989 roku został jednym z założycieli Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W latach 1995–1997 był wiceprezesem, a następnie w latach 1997–1999 prezesem Polskiego PEN Clubu. Był organizatorem Światowego Kongresu PEN w Warszawie w 1999 roku. W latach 1999–2014 był członkiem Rady Języka Polskiego, a w latach 2010–2013 przewodniczącym Rady Stowarzyszenia ZAiKS.
W latach 1947–1948 należał do Polskiej Partii Robotniczej, a od 1948 do 1966 do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W geście protestu po usunięciu z PZPR Leszka Kołakowskiego, wraz z kilkunastoma innymi pisarzami, wystąpił z partii. Był działaczem opozycji demokratycznej w PRL. W latach 1988–1990 był członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie.
Po przełomie ustrojowym w 1989 roku skoncentrował się na publicystyce.
Nagrody:
1962 – Nagroda honorowa Radia Wolna Europa za najlepszą książkę krajową (za Boskiego Juliusza)
1965 – Nagroda honorowa Radia Wolna Europa za najlepszą książkę krajową (za Tabu)
1987 – Nagroda kulturalna „Solidarności” (za Stan po zapaści)
2004 – Nagroda Ministra Kultury
2006 – Nagroda Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego
2011 – Nominacja do Nagrody Literackiej Nike (za Antyk po antyku)
Odznaczenia:
1997 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
2009 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
2013 – Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
Bocheński Tadeusz
Tadeusz Bocheński (1900-1968) – polski konferansjer, pierwszy spiker Polskiego Radia, który stanął przed mikrofonem 26 kwietnia 1926 roku.
„Wyglądało to bardzo śmiesznie, bardzo prymitywnie. Po prostu przed mikrofonem stawiało się gramofon sprężynowy i trzeba było go jeszcze nakręcać, by puścić z płyty sygnał czy inny dźwięk. Zdarzało się, że ta sprężyna się rozkręcała, a wraz z nią deformowało się też nagranie”.
Borszewicz Jarosław
Jarosław Borszewicz urodził się 26 września 1956 roku w Łasku (woj. łódzkie). Był poetą i pisarzem, ale także dziennikarzem i nauczycielem. Ukończył Studium Scenariuszowe PWSFTviT w Łodzi oraz Międzynarodowe Studium Dziennikarskie w Poznaniu. Był wykładowcą i dyrektorem programowym w niepublicznych uczelniach dziennikarskich (m.in. Międzynarodowe Studium Dziennikarskie w Katowicach), współpracował z prasą.
Wydał dwa tomiki wierszy: Zezowaty duet (1981) i Zezowaty duet oraz nowe wiersze (2016), powieść Mroki (1983), a także antologię Jak ładnie pachniesz Łaseczkiem (2010).
W roku 2015 na prośbę czytelników Wydawnictwo Iskry wznowiło Mroki w wersji poprawionej i uzupełnionej przez autora.
Pomroki (zapowiadane wcześniej pod roboczym tytułem Mroki II) są kontynuacją opowieści o dorożkarzu Duecie Zezowatym. Maszynopis powieści dotarł do wydawnictwa w połowie maja 2016 roku, a dwa tygodnie później (1 czerwca 2016 roku) Jarosław Borszewicz niespodziewanie zmarł.
JAROSŁAW BORSZEWICZ O SOBIE:
Po raz pierwszy urodziłem się jesienią 1956 roku.
Drugi raz przyszedłem na świat w czerwcu 1978 roku, gdy wygrałem konkurs na najlepszy debiut roku („Debiuty ʼ78”).
Po raz trzeci urodziłem się w czerwcu 1980 roku, gdy po pijanemu zdałem konkursowe egzaminy i dostałem się do Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, po czym – już po trzeźwemu – zakochałem się z wzajemnością w najpiękniejszej dziewczynie w historii Szkoły Filmowej.
Czwarty raz narodziłem się w poniedziałek 14 grudnia 1981 roku – w pierwszym roboczym dniu stanu wojennego – gdy z Wydawnictwa Łódzkiego odebrałem sygnalny egzemplarz debiutanckiego tomiku pt. Zezowaty duet. Do dziś pamiętam jakież małe i bezbronne wobec moich wierszy wydawały mi się tego dnia mijające mnie czołgi.
Po raz piąty urodziłem się w roku 1985, gdy uzyskałem niepodważalny dowód na to, że Boga nie ma.
Szósty raz urodziłem się w roku 1987, gdy uzyskałem niepodważalny dowód na to, że Bóg istnieje.
Po raz siódmy narodziłem się w roku 1998, gdy sprzedałem swój pięćdziesiąty scenariusz filmowy oraz zdobyłem setną nagrodę za swoje filmowe i literackie pisiu-pisiu i zafundowałem sobie piętnastoletni urlop od literatury.
Ósmy raz urodzę się w 2015 roku, gdy moja debiutancka powieść (a właściwie poezjowieść lub powieściozja) pt. Mroki ukaże się w takiej formie, w jakiej – z różnych względów – nie mogła objawić się w roku 1983.
Boy-Żeleński Tadeusz
Po ukończeniu studiów medycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim pracował jako pediatra. Od 1906 r. zaczął współtworzyć kabaret Zielony Balonik. W 1922 r. zamieszkał w Warszawie. Po wybuchu II wojny światowej schronił się we Lwowie i został kierownikiem katedry historii literatury francuskiej na lwowskim uniwersytecie. Prowadził tam wykłady, pisał artykuły. Po wkroczeniu hitlerowców został rozstrzelany z resztą lwowskiej kadry uniwersyteckiej.
Jego pierwszą wydaną książką były Słówka – zbiór wierszy o ironiczno-żartobliwej treści, pisanych od 1907 r. m.in. na potrzeby kabaretu Zielony Balonik. Był także autorem licznych felietonów społeczno-obyczajowych oraz teatralnych (przez wiele lat pracował jako krytyk teatralny), a także książek z zakresu historii literatury Przetłumaczył wiele dzieł literatury francuskiej, które wydawał własnym sumptem w serii „Biblioteka Boya”.
Wydawnictwo Iskry, którego siedzibą jest dawne mieszkanie Boya-Żeleńskiego, stara się kultywować pamięć o tym znakomitym pisarzu i publicyście. Tu zbieramy po nim pamiątki (zdjęcia, dokumenty, listy itp.) stanowiące cenną spuściznę polskiej kultury. W naszej oficynie ukazały się biografie Boya pióra Barbary Winklowej Nad Wisłą i nad Sekwaną. Biografia Tadeusza Boya-Żeleńskiego oraz Józefa Hena Błazen – wielki mąż. Opowieść o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim.
Strona poświęcona życiu i twórczości Tadusza Boya-Żeleńskiego
Bracia Rojek
Bracia Rojek to jeden z pseudonimów Mariana Eilego-Kwaśniewskiego (Bracia Rojek, Krecia Pataczkówna, Lord Gallux, Makaryn z Cedetu, Martin Nabiałek, mgr Kawusia, Salami Kożerski)
Bralczyk Jerzy
Ukończył Wydział Filologii Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie profesor w Instytucie Dziennikarstwa Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej (dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych). Prowadził program telewizyjny Mówi się oraz audycję radiową Słowo o słowie. Jest autorem wielu prac naukowych i popularnonaukowych, m.in.: Język na sprzedaż, Mówi się, O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, a także 500 zdań polskich.
Brandys Kazimierz
Kazimierz Brandys – prozaik i eseista, autor wspomnień, dzienników i scenariuszy filmowych podejmujący w swej twórczości tematykę psychologiczną, ujawniający historyczne i polityczne uwarunkowania postaw jednostki.
Najważniejsze utwory: Drewniany koń, tetralogia Między wojnami, Nierzeczywistość, Miesiące, Zapamiętane.
Brdečka Jiři
Broniewski Władysław
Brzechwa Jan
fot. Henryk Bietkowski
Buchowski Marian
Marian Buchowski (1943) – dziennikarz, absolwent filologii polskiej i podyplomowych studiów z zakresu psychologii wpływu społecznego. Debiutował tomikiem wierszy Jestem (LSW, 1971). Za książkę Szara masa i ludzie (Instytut Śląski, 1977) otrzymał Nagrodę „Życia Literackiego” w kategorii literatura faktu. Opublikowane w 1988 roku zbiory reportaży: Taboret hegemona (Instytut Śląski) i Diabelski młyn (Młodzieżowa Agencja Wydawnicza) Krajowy Klub Reportażu wyróżnił Nagrodą im. Ksawerego Pruszyńskiego. Postać Edwarda Stachury i jego twórczość jako zjawisko społeczne były treścią książki Stachura. Biografia i legenda (Opole, 1992, 1993). Drukował we „Współczesności”, „Odrze”, „Twórczości” „Indeksie”, „Kulturze”, „Polityce”, „Śląsku”. Mieszka w Dobrzeniu Wielkim k. Opola.
Fot. Magdalena Grochowska
Burek Tomasz
Urodził się w Warszawie 7 marca 1938 roku. Zmarł 1 maja 2017 roku w Pruszkowie.
Dorastał w Sandomierzu. Studia odbył na wydziale dziennikarskim Uniwersytetu Warszawskiego.
Debiutował w 1957 roku we „Współczesności” – piśmie młodych, umiarkowanie nieobliczalnym. Jako krytyk literacki współpracował z szeregiem czasopism, najdłużej i najefektywniej z „Twórczością”. Rezultaty przygód myśli wędrującej wśród arcydzieł i nie tylko... ujawniał w kolejnych tomach szkiców krytycznych. Ich tytuły: Zamiast powieści (1971), Dalej aktualne (1973), Żadnych marzeń (1987, 1989), Dzieło niczyje (2001), Dziennik kwarantanny (2001).
Burszta Wojciech Józef
Antropolog, kulturoznawca i eseista, profesor zwyczajny w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej i Instytucie Slawistyki PAN, autor kilkunastu książek i ponad 250 artykułów, badacz współczesnej kultury w jej poważnych i ulotnych emanacjach.
W życiu kierował się zasadą Edwarda Stachury, iż „świat jest w formę bogaty, a i w treść niebiedny”, która w refleksji nad kulturą przybiera postać fallibilizmu, nakazującego krytyczną pokorę wobec tego co się twierdzi i unikanie dogmatyzmu. Był miłośnikiem piłki nożnej, muzyki rockowej i literatury pięknej. Ojciec trojga dzieci, mieszkał z żoną w Milanówku. Zmarł 6 lutego 2021 roku.
Butenko Bohdan
Chamfort Nicolas
Chamfort Nicolas Sébastien, właściwie Sébastien Roch Nicolas, zwany de Chamfort (1741-1794), francuski pisarz, członek Akademii Francuskiej.
Zwolennik rewolucji francuskiej, twórca jej hasła: Wojna pałacom, pokój chatom. Sławę zdobył jako autor aforyzmów Charaktery i anegdoty (1803, wydanie polskie 1910). Popularność przyniosły mu wystawiane na scenach dworskich balety i komedie.
Chmielewski Wojciech
Wojciech Chmielewski, ur. w 1969 r. w Warszawie, prozaik, autor tomów opowiadań Biały bokser (2006) – wyróżnionego w VI edycji Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza, Brzytwa (2008) – nominowanego do Nagrody Mediów Publicznych Cogito, Najlepsza dentystka w Londynie (2014) oraz powieści Kawa u Doroty (2010) – nominowanej do Nagrody Angelus w 2011 roku. Laureat pierwszej edycji Nagrody Literackiej im. Marka Nowakowskiego wręczonej mu 30 maja 2017 roku.
Autor słuchowisk dla Teatru Polskiego Radia. Opowiadania, eseje i recenzje publikował m.in. w „Rzeczpospolitej”, „Odrze”, „Borussii”, „Wyspie”, „Dialogu”, „Arcanach”, „Nowych Książkach”, „W drodze”, „Czterdzieści i Cztery”.
Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
fot. Mirela Tomczyk
Chociłowski Jerzy
Jerzy Chociłowski (ur. 1933) – polski reporter, tłumacz, ostatni redaktor naczelny miesięcznika „Kontynenty”. Współpracował z „Rzeczpospolitą”, „Polityką”, portalem Histmag.
Absolwent studiów na kierunku prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Specjalizował się w Azji, pisał reportaże i literaturę podróżniczą. Od roku 1987 zajmuje się też tłumaczeniami. W ostatnich latach wydaje własną twórczość: książkę o niezwykłych postaciach II RP, zbiór limeryków, zbiór opowiadań Zdrada w Czarciborze (2013).
Mąż Joanny Jędryki.
Chojnowski Grzegorz
Z wykształcenia anglista i polonista. Od 1994 roku jest dziennikarzem prasowym, radiowym i telewizyjnym. W Radiu Wrocław prowadzi autorski Wieczór z Kulturą.
Čumba Ladislav
Curtis Deborah
Curwood James Oliver
Pisarz amerykański JAMES OLIVER CURWOOD (1878–1927) urodził się w stanie Michigan, w małym miasteczku Owosso. Ojciec jego spokrewniony był z angielskim pisarzem marynistą S. Maryatem, matka – księżniczką z plemienia Mohawk. Dzieciństwo spędził Curwood na fermie w stanie Ohio, a mając lat kilkanaście wyruszył w długą wędrówkę po sąsiednich polował na dzikie zwierzęta, próbował handlu skórami, a przede wszystkim poznał i pokochał wspaniałą przyrodę, która później stała się tłem jego powieści.
W latach 1898–1900 Curwood studiował na uniwersytecie stanu Michigan, a następnie pracował w Detroit jako reporter. W roku 1908 wydał swoją pierwszą książkę pt. The Courage of Captain Plum. Wkrótce twórczość literacka stała się jego pasją. Materiał do swych powieści czerpał z obserwacji w czasie swych podróży po rozległych przestrzeniach Stanów Zjednoczonych i Kanady. Zapuszczał się na tereny oddalone o setki mil od cywilizacji, poznawał twarde życie traperów i poszukiwaczy złota, a także życie zwierząt Dalekiej Północy.
Najbardziej znane powieści Curwooda to Włóczęgi Północy i Szara Wilczyca – ze zwierzętami w roli głównych bohaterów oraz Łowcy wilków, Łowcy złota, Dolina Ludzi Milczących i Najdziksze serca – książka o dramatycznych przygodach mieszkańców północnych rejonów Kanady: traperów, policjantów i ... zakochanych.
Cygan Jacek
fot. Mirela Tomczyk
Czapla Beniamin
Beniamin Czapla – ur. 27.11.1995 roku w Tarnowskich Górach. Ukończył historię na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W trakcie studiów angażował się w działalność Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Obecnie pracownik Instytutu Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej w Katowicach. Specjalizuje się w dziejach Wielkiej Emigracji i historii Śląska. Jako pisarz, zadebiutował publikacją „Antoni Patek. Zegarmistrz Królów. Śladami życia”.
Czeczot Andrzej
Derecki Feliks
Diderot Denis
Denis Diderot (1713-1784) - francuski filozof i pisarz oświeceniowy, główny redaktor Wielkiej encyklopedii francuskiej.
Długosz Jan
Dobosz Andrzej
Dołęga-Mostowicz Tadeusz
Domańska-Kubiak Irena
Ukończyła studia etnograficzne na Uniwersytecie Warszawskim, pracowała na UW, w Młodzieżowej Akademii Filmowej, współpracowała z radiem i telewizją, gdzie realizowała programy kulturalne na tematy etnograficzne, przygotowywała też projekt Ulica Sezamkowa. Publikowała artykuły w czasopismach: „Polska Sztuka Ludowa”, „Wiedza i Życie”, „Poznaj Swój Kraj”, „Spotkania z Zabytkami”, „Hejnał Mariacki”, „Poradnik dla kobiet”, „Spotkania”, „Obserwator”, „Pentliczek”, „Plac Słoneczny 4”, „Świerszczyk”, „Nasz Maks”. Współautorka lub autorka książek: Opowieści Pradziada Rocha, Krągły rok, Chwalcie z nami Panią Świata, Chleb w tradycji ludowej.
Doński Ryszard
Douglas Kirk
Drozdowski Marian Marek
Drzewucki Janusz
Janusz Drzewucki, ur. w 1958 roku w Kruszwicy. Absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego (1982). Był dziennikarzem „Studenta” i „ITD” oraz dzienników „Nowa Europa” i „Rzeczpospolita”.
W latach 1997–2009 roku autor comiesięcznego felietonu Półka z poezją publikowanego w dodatku do „Rzeczpospolitej” – „Rzecz o książkach”. Od 2005 do 2012 pracował w wydawnictwie Czytelnik.
Za debiutancki zbiór wierszy Ulica Reformacka (1988) uhonorowany został Nagrodą im. Kazimiery Iłłakowiczówny, przyznawaną za najlepszy poetycki książkowy debiut roku. Ponadto autor tomów poezji Starożytny język (1989), Podróż na południe (1995) i Światło września (1998), a także Wiersze wybrane (2010).
Autor książek o polskiej poezji współczesnej: Chaos i konwencja (1988), Smaki słowa (1999) oraz Akropol i cebula. O Zbigniewie Herbercie (2004). Laureat nagród im. Stanisława Wyspiańskiego i Stanisława Piętaka w dziedzinie krytyki literackiej.
Od 1983 roku współpracownik miesięcznika „Twórczość”, od 1996 członek zespołu redakcyjnego i redaktor działu poezji tego najstarszego polskiego czasopisma literackiego.
fot. Mirela Tomczyk
Dubiński Krzysztof
Krzysztof Dubiński – dziennikarz i pisarz. Studiował politologię i dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim oraz odbył studia podyplomowe na Wydziale Strategiczno-Obronnym Akademii Obrony Narodowej. W latach 1988/1989 przygotowywał polityczne rozmowy w Magdalence, był sekretarzem obrad Okrągłego Stołu. Autor kilkunastu książek i opracowań o najnowszej historii Polski oraz kilkuset publikacji prasowych. Ostatnio wydał m.in. Polski Okrągły Stół. Od dyktatury do demokracji (2011, wyd. w języku arabskim), Andrzej Woyciechowski: moje radio Zet (2013), Jaruzelski. Generał przegranej sprawy (2014). Nad odtworzeniem wojskowej biografii Witkacego pracował ponad cztery lata.
Dumas Aleksander
Niezwykle popularny i płodny powieściopisarz i dramaturg francuski. Swą ogromną popularność zdobył on przede wszystkim dzięki wielotomowym powieściom historycznym, w których, zresztą z ogromną dowolnością, kreślił karty z dziejów Francji.
Dunin-Wąsowicz Paweł
Eichelberger Wojciech
Studiował psychologię na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1968 r. pracuje jako psychoterapeuta. Jest współzałożycielem Laboratorium Psychoedukacji.
W latach 1997–1999 prowadził swój program „Okna” w TVP 2. Publikuje artykuły w prasie („Zwierciadło”, „Wysokie obcasy”). Autor książek psychologicznych, m.in.Kobieta bez winy i wstydu, Zdradzony przez ojca.
Faligot Roger
Felscherinow Christiane V.
Christiane V. Felscherinow urodziła się w 1962 w Hamburgu. W wieku 6 lat przeprowadziła się z rodziną do Berlina Zachodniego. Pod koniec lat 70. dziennikarze magazynu „Stern” - Kai Hermann i Horst Rieck – stworzyli wraz z nią serię artykułów, z których powstała książka. My, dzieci z dworca Zoo stała się światowym hitem, na jej podstawie w 1981 roku powstał film fabularny.
Bohaterka stała się kultową postacią swojego pokolenia. Żyła między punkową sceną Hamburga, greckimi wyspami, berlińskim podziemiem i rodziną szwajcarskich wydawców. Poznała gwiazdy rocka jak: David Bowie, Nick Cave, Nina Hagen i Depeche Mode.
Christiane V. Felscherinow bierze udział w programie metadonowym. W 1996 urodziła syna Philippa, który, jak mówi, jest jej największym skarbem i prezentem od losu.
Po ukazaniu się nowej książki założyła Fundację Christiane F. Wspiera ona dzieci, których rodzice albo opiekunowie zmagają się z problemem uzależnienia, oferuje pomoc członkom rodzin, promuje profilaktykę i zrozumienie dla problemów ludzi uzależnionych od narkotyków lub alkoholu, angażuje się w prawodawstwo i politykę antynarkotykową, a także umożliwia godne życie mimo uzależnienia od narkotyków lub alkoholu.
Filipowicz Kornel
Kornel Filipowicz (ur. 27.10.1913 w Tarnopolu, zm. 28.02.1990 w Krakowie) – polski powieściopisarz, nowelista, scenarzysta, poeta. Autor 37 książek, znany głównie z krótkich form literackich.
Fogg Mieczysław
Zdjęcie z 1938 r.
Franck Dan
Z wykształcenia socjolog. Studia ukończył na Sorbonie.
Jest autorem powieści Les Calendes greques, za którą w 1980 roku otrzymał Prix du premier roman, a także książek La séparation, Le petit livre de l’orchestre et de ses instruments czy Les têtes de l’art., oraz kilku innych napisanych wspólnie z Jeanem Vautrinem i Enki Bilalem. W swym dorobku ma także scenariusze filmowe dla kina i telewizji.
Friszke Andrzej
Ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 2000 r. otrzymał tytuł docenta doktora habilitowanego. Redagował dział historyczny w „Tygodniku Solidarność”, od 1982 r. jest redaktorem działu historycznego miesięcznika „Więź”, publikował także w wydawnictwach drugiego obiegu i paryskich „Zeszytach Historycznych”. Od 1990 r. pracuje w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Od 1999 r. członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. Wykłada w Collegium Civitas dwudziestowieczną historię Polski. Opublikował książki O kształt Niepodległej, Opozycja polityczna w PRL 1945–1980, Polska Gierka, Oaza na Kopernika. Klub Inteligencji Katolickiej 1956–1989, Życie polityczne emigracji, Koło Posłów Znak w Sejmie PRL 1957–1976, Spojrzenie wstecz, wspólnie z Oleną Blaton opracował Zygmunta Zaremby Listy 1946–1967. Za Polska. Losy państwa i narodu 1939–1989 w 2004 r. uhonorowany został nagrodą „Newsweeeka” „Podporiusz” (kategoria: wydarzenia). Ponadto laureat nagród: „Odry” (1994), Polskiej Fundacji Kulturalnej w Londynie (1995), „Za osiągnięcia w badaniach polonijnych” (2000); otrzymał też Nagrodę im. Jerzego Giedroycia (2001) oraz wspólnie z Oleną Blaton – „Polityki” (2002).
Gadacz Tadeusz
PROF. DR HAB. TADEUSZ GADACZ, ur. w 1955 r. w Krakowie, jest uczniem ks. prof. Józefa Tischnera. Doktorat uzyskał w 1984 roku na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie na podstawie rozprawy Wolność jednostki ludzkiej w filozofii G.W.F. Hegla, a habilitację w 1990 roku za książkę Wolność i odpowiedzialność. Rosenzweiga i Lévinasa krytyka Heglowskiej wolności ducha. W latach 1991–1995 był dziekanem Wydziału Filozofii Papieskiej Akademii Teologicznej, 1996–1999 kierownikiem Katedry Filozofii Religii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego, a od 1999 do 2002 roku – koordynatorem w dziedzinie nauk humanistycznych i zastępcą redaktora naczelnego Redakcji encyklopedii w PWN. Od 2002 roku pracuje w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, w którym od 2004 roku jest wicedyrektorem do spraw filozofii. Jednocześnie od 1998 r. pełni funkcję kierownika katedry filozofii w collegium civitas.
W latach 2003–2007 był przewodniczącym Komitetu Nauk Filozoficznych PAN. Od 2009 roku pełni funkcję Dyrektora Instytutu Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Zajmuje się historią filozofii XX wieku, filozofią Boga i religii, metafizyką, filozofią człowieka i edukacji.
Jest autorem ponad 130 publikacji naukowych polskich i zagranicznych. Wydał: Bóg w filozofii XX wieku (2007), O ulotności życia (2008), Historia filozofii XX wieku, t. 1–2 (2009), O zmienności życia (2013). Przełożył na język polski Gwiazdę Zbawienia Franza Rosenzweiga.
Gałczyński Konstanty Ildefons
W latach międzywojennych studiował filologię angielską i klasyczną na Uniwersytecie Warszawskim. Jego debiutem była poetycko-satyryczna powieść Porfirion Osiełek, czyli Klub Świętokradców opublikowana w 1929 r. Związany był z grupą „Kwadryga”. Współpracował z pismem satyrycznym „Cyrulik Warszawski”. W 1930 r. ożenił się z Natalią Awałow, adresatką jego wierszy miłosnych. W latach 1931–1933 pracował w polskim konsulacie w Berlinie. Po 1936 r. związał się z prawicowym pismem „Prosto z mostu”. Walczył w kampanii wrześniowej, dostał się do niewoli i do końca wojny był internowany w obozie dla jeńców w Altengrabow. Po wyzwoleniu przebywał we Francji, Belgii i Włoszech. W 1946 r. wrócił do kraju i osiadł początkowo w Krakowie. Współpracował m. in. z czasopismem „Przekrój” (gdzie ukazywały się jego satyryczne miniscenki teatralne Zielona Gęś oraz Listy z fiołkiem), a także z kabaretem Siedem Kotów. Po krótkim pobycie w Szczecinie przeniósł się do Warszawy. W 1950 r., krytykowany przez ówczesne władze, odsunął się od życia w stolicy i zamieszkał w mazurskiej leśniczówce Pranie. Tam powstały jego najsłynniejsze poematy Niobe, Wit Stwosz.
Giełżyński Wojciech
(9.05.1930 r. - 3.03.2015 r.) Reporter i publicysta. Autor ponad pięciu tysięcy publikacji prasowych oraz sześćdziesięciu - całej kopy! - książek i albumów, głównie o krajach Trzeciego Świata i o Polsce. W latach 1995 - 2006 był rektorem Wyższej Szkoły Komunikowania i Mediów Społecznych im. Jerzego Giedroycia w Warszawie
Głowacki Janusz
Górski Jarosław
Jarosław Górski (ur. 1970), absolwent Wydziału Polonistyki UW. Nauczyciel, animator kultury i dziennikarz. Popularyzator literatury, kultury i historii. W ciągu ostatniej dekady wydał ponad 30 książek dla dorosłych, dzieci i młodzieży, m.in. eseistyczną pracę o literackich obrazach męskości Męska rzecz (Wyd. Szkolne PWN 2011), eseje Dziecko w literaturze (Sfinks 2017), epicką opowieść dla dzieci Pieśń o Sowie (Egmont 2017), Parweniusz z rodowodem. Biografia Tadeusza Dołęgi-Mostowicza (Iskry 2021).
Gozdawa Zdzisław
Griffin John Howard
Grodzieńska Stefania
Grydzewski Mieczysław
Hall Aleksander
Absolwent Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Od końca lat 70. zaangażowany w działalność polityczną (Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Ruch Młodej Polski, Komitet Obrony Więzionych za Przekonania, regionalna Komisja Koordynacyjna NSZZ „S” w Gdańsku, prymasowska Rada Społeczna). Od 1988 r. pracował w Komitecie Obywatelskim przy Lechu Wałęsie. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. Był ministrem w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, odpowiedzialnym za kontakty z partiami politycznymi, stowarzyszeniami i ruchami społecznymi. W latach 1988–1989 wiceprezes Klubu Myśli Politycznej „Dziekania”.
W 1990 roku objął funkcję przewodniczącego Forum Prawicy Demokratycznej, następnie został wybrany na wiceprzewodniczącego Unii Demokratycznej i szefa frakcji FPD w Unii. W 1992 roku po powstaniu Partii Konserwatywnej został jej przewodniczącym. W 1997 roku stanął na czele Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego. Był posłem na Sejm.
Autor książek Interior miłości oraz wydanej nakładem Iskier biografii Charles de Gaulle – na jej podstawie obronił tytuł doktora nauk historycznych.
Halliday James
Hammett Dashiell
Hartwich Dorota
Dorota Hartwich – z wykształcenia romanistka i filozof, studiowała na Uniwersytecie Wrocławskim oraz na Uniwersytecie Charlesa de Gaulle’a w Lille, we Francji. Publicystka, krytyk sztuki, tłumaczka, redaktorka, wydawczyni. Członek The International Association of Art Critics (AICA), mianowana Kawalerem Orderu Sztuki i Literatury przyznawanym przez Ministra Kultury i Środków Przekazu Francji.
Fot. Łukasz Giza
Hen Józef
Autor powieści i opowiadań o tematyce wojennej (Kwiecień, Nikt nie woła, Bokser i śmierć) i historycznej (Crimen, Królewskie sny), wspomnień (Nowolipie, Najpiękniejsze lata), ale również książek współczesnych, z wątkami politycznymi i erotycznymi (Milczące między nami, Odejście Afrodyty, Mgiełka). Ma w dorobku książki eseistyczne, m.in. biografię Montaigne’a (Ja, Michał z Montaigne) oraz trzy tomy dzienników i refleksji (Nie boję się bezsennych nocy). Jego książki zostały przetłumaczone na 18 języków.
Napisał scenariusze do filmów m.in.: Krzyż Walecznych, Prawo i pięść oraz seriali: Życie Kamila Kuranta, Królewskie sny, jest współscenarzystą filmu Stara baśń. Kiedy słońce było bogiem. Jest autorem biografii Tadeusza Boya-Żeleńskiego Błazen – wielki mąż oraz powieści biograficznej Mój przyjaciel król. Opowieść o Stanisławie Auguście Poniatowskim, która w plebiscycie czytelników, bibliotekarzy i księgarzy zdobyła tytuł Książki Roku 2003.
NAGRODY I ODZNACZENIA:
-Odznaczony Krzyżem Walecznych
-Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1998)
-W listopadzie 2006 został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
-W 2008 otrzymał nagrodę literacką im. Władysława Reymonta
-W 2009 roku otrzymał Nagrodę Literacką m.st. Warszawy w kategorii „Warszawski twórca”
-12 czerwca 2017 roku Józef Hen odebrał Nagrodę Literacką im. Jana Parandowskiego
Herbert Frank
Hermann Kai
Herz Lechosław
Z pochodzenia Galicjusz, od blisko pół wieku mieszka i pracuje w Warszawie. Z zawodu aktor, najdłużej i najserdeczniej związany z Teatrem Dramatycznym w Warszawie, z zamiłowania krajoznawca, regionalista, przyrodnik, podróżnik, publicysta, autor kilkuset artykułów i esejów, wielu przewodników i albumów o szeroko rozumianym krajoznawstwie. Szczególną popularnością cieszyły się jego przewodniki po Puszczy Kampinoskiej (kilka wydań), seria przewodników z cyklu „Podwarszawskie szlaki piesze”, przewodniki Mazowsze oraz Tatry i Podtatrze a także kilka krajoznawczych „przewodników dla dociekliwych”, między innymi Puszcza Kamieniecka i Biała, Chojnowski Park Krajobrazowy, Bolimowski Park Krajobrazowy. Tom esejów i opowieści krajoznawczych Wardęga. Opowieści z pobocza drogi (Iskry 2010), po części o charakterze autobiograficznym zdobył Nagrodę Magellana - najlepsza książka podróżnicza roku 2011.
Wieloletni członek Rady Naukowej Kampinoskiego Parku Narodowego. Członek Regionalnej Rady Ochrony Przyrody. Inicjator powołania Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, wnioskodawca utworzenia kilkunastu rezerwatów przyrody na Mazowszu. Od 1965 roku zaprojektował około 2000 km szlaków znakowanych dla turystyki pieszej na terenach Parków Narodowych: Kampinoskiego i Wigierskiego oraz w różnych fragmentach i regionach Mazowsza. Oznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011), Złotym Krzyżem Zasługi, odznakami Zasłużony Działacz Kultury i Zasłużony Działacz Turystyki, Odznaką Honorową „Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej” przyznaną przez Ministra Środowiska, Złotą Odznaką PTTK, honorową odznaką „Miłośnik Puszczy Kampinoskiej”. Za popularyzację wiedzy przyrodniczej i turystyki na terenach prawnie chronionych odznaczony Medalem Мazowieckiej Niezapominajki.
Blog Lechosława Herza: MAZOWSZE Z SERCEM
Hilton Tims
Wychował się w Shropshire w Anglii. Dziennikarz, krytyk filmowy, teatralny i muzyczny, pracował dla „Bristol Evening World”, „Daily Mail”, „London Evening News”, „The European” i BBC.
Jest autorem dwóch powieści, książki o hollywoodzkim i brytyjskim „kinie kobiecym”, a także biografii Margaret Lockwood Once a Wicked Lady. Wraz z żoną, dziennikarką i historykiem, June Simpson, mieszka w Kingston nad Tamizą i w Cheshire.
Hłasko Marek
Marek Hłasko urodził się 14 stycznia 1934 w Warszawie. Zadebiutował opowiadaniem Baza Sokołowska na kartach Almanachu literackiego (1954). Następnie publikował m.in. w „Sztandarze Młodych”, „Nowej Kulturze” i „Twórczości”, zaskarbiając sobie miano cudownego dziecka polskiej literatury. W 1956 roku wydał legendarny tom Pierwszy krok w chmurach. Kolejne utwory – Ósmy dzień tygodnia i Następny do raju, pogłębiały kontestację socrealistycznej produkcji twórczej, umacniając pozycję pisarza w artystycznych kręgach Warszawy. Niezwykłą popularność przyniosła Hłasce legenda agresywnego bon vivanta o prostym, szoferskim rodowodzie. Do kręgu jego przyjaciół należeli m.in. Jerzy Andrzejewski, Wilhelm Mach i Roman Polański, a intymne relacje łączyły go z Hanną Golde, Teresą Iżewska i Agnieszką Osiecką. Poza twórczością pisarską zaangażowany był także w ekranizacje swojej prozy, współpracując przy realizacji Pętli (reż. Wojciech Jerzy Has), Ósmego dnia tygodnia (reż. Aleksander Ford) i Bazy ludzi umarłych (reż. Czesław Petelski) W 1958, po zdobyciu Nagrody Wydawców, lecz objęty nieoficjalnym zakazem druku, wyjechał na stypendium do Francji i nigdy już nie pozwolono mu wrócić do Polski. Podróżując u boku żony, niemieckiej aktorki Sonji Ziemann, po Europie, Izraelu i Stanach Zjednoczonych, nadal tworzył. Do najważniejszych tekstów okresu emigracyjnego zaliczyć należy Brudne czyny, Szukając gwiazd, Opowiem wam o Esther, Sowę, córkę piekarza, a także wspomnieniowych Pięknych dwudziestoletnich.
Zmarł 14 czerwca 1969 w Wiesbaden, na skutek przedawkowania środków nasennych i alkoholu, w trakcie prac nad ekranizacją powieści Wszyscy byli odwróceni. Pośmiertnie opublikowano juwenilia pisarza, zbiór listów, a także młodzieńczą powieść Wilk, która miała być debiutem literackim Hłaski.
(oprac. Radosław Młynarczyk)
Biogram pisarza na stronie Culture.pl
Hoppál Mihály
Mihály Hoppál jest dyrektorem Etnograficznego Instytutu Badawczego Węgierskiej Akademii Nauk. Od dziesięcioleci zajmuje się szamanizmem wśród ludów syberyjskich.
Był wielokrotnie wybierany na prezesa Międzynarodowego Stowarzyszenia Badaczy Szamanizmu. To także redaktor serii książek Bibliotheca Shamanistica wydawnictwa Akadémiai Kiadó oraz współredaktor (z Ádámem Molnárem) oficjalnego czasopisma stowarzyszenia („Shaman. Journal of the International Society for Shamanistic Research”). W ciągu ubiegłej dekady, kiedy można było swobodniej prowadzić badania terenowe na Syberii i w Chinach, wielokrotnie odwiedził pielęgnujących dawne tradycje szamanów.
Jest autorem licznych filmów dokumentalnych oraz kilku tysięcy zdjęć.
Isakiewicz Lech
Iwaszkiewicz Jarosław
Wybitny pisarz i poeta, dramatopisarz, eseista i tłumacz. Współtwórca grupy poetyckiej Skamander, redaktor naczelny „Twórczości”, współpracownik „Wiadomości Literackich”, wieloletni prezes Związku Literatów Polskich, kierownik literacki Teatru Polskiego w Warszawie. Laureat wielu nagród. Do jego najważniejszych dzieł należą: tomy wierszy Powrót do Europy, Xenie i elegie, Mapa pogody; opowiadania Panny z Wilka, Matka Joanna od Aniołów, Brzezina, Sérenité, Ikar; powieści Czerwone tarcze, Sława i chwała. Niektóre z jego opowiadań zostały przeniesione na ekran m.in. przez Andrzeja Wajdę i Jerzego Kawalerowicza.
Jabłkowski Feliks
Urodził się w 1899 roku w Warszawie, w rodzinie o tradycjach pozytywistycznych, w której niechęć do zbytku łączono z wychowaniem w duchu powinności wobec kraju.
Z przerwą na udział w wojnie z bolszewikami ukończył Wyższą Szkołę Handlową, a następnie odbył praktyki handlowe w kraju i za granicą. W 1926 roku rozpoczął pracę w Domu Towarowym Bracia Jabłkowscy. W 1931 roku został naczelnym dyrektorem firmy i był nim nieprzerwanie aż do wymuszonej likwidacji w 1950 roku. Potem kierował kierował stworzoną przez siebie spółką Inco, ale i ta prędko została przejęta przez PAX, a autor był zmuszony spędzić resztę życia zawodowego na mało znaczącej pracy przy biurku. Zmarł w 1984 roku.
Jagiełło Michał
Taternik (ur. 23.08.1941 w Janikowicach k. Krakowa, zm. 01.02.2016 w Zakopanem) związany z ratownictwem górskim od 1961 roku, naczelnik Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w latach 1972–1974. Uczestniczył w ponad 250 akcjach ratunkowych. Honorowy Członek TOPR.
W grudniu 1980 roku został zastępcą kierownika Wydziału Kultury Komitetu Centralnego PZPR, ale po ogłoszeniu stanu wojennego w grudniu 1981 roku zrezygnował z członkostwa w partii i związał się z opozycją demokratyczną. Źródłem jego utrzymania z tego okresu były prace wysokościowe. Publikował m.in. w „Krytyce. Kwartalniku politycznym” i „Przeglądzie Powszechnym”.
Był wiceministrem kultury i sztuki (1989–1997), a w 1997 roku został pełnomocnikiem premiera do spraw mniejszości narodowych. W latach 1998–2007 był dyrektorem Biblioteki Narodowej.
Przez kilkanaście lat prowadził zajęcia z przedmiotu „Mniejszości narodowe w Polsce” w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego.
W 2009 roku został odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla rozwoju ratownictwa górskiego, za wykazaną odwagę i poświęcenie w ratowaniu zdrowia i życia ludzkiego, za działalność w Tatrzańskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym. Otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Odznaczony litewskim Orderem Wielkiego Księcia Giedymina IV stopnia, ukraińskim Orderem „Za zasługi” III stopnia, „Złotą Plakietką” MSZ Słowacji oraz Orderem Św. Marii Magdaleny przyznanym przez Autokefaliczną Polską Cerkiew Prawosławną.
Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Tematem jego twórczości są góry. Autor m.in.: Wołanie w górach, Sonata zbójnicka, tryptyku: Trójkątna turnia, Za granią grań, Jawnie i skrycie, a także tomików poezji: Sosna i pies, Ciało i pamięć, Zszywanie – w ucieczce.
Mówił o sobie: Jestem obecny w górach i góry są zadomowione we mnie.
Jaklewicz Karolina
Karolina Jaklewicz (ur. 1979 r. w Trzebiatowie), artystka, kuratorka, wykładowczyni, autorka tekstów o sztuce. Ostatnie wystawy „Konsekwencje” (2018) i „Boli mnie krzyż” (2019) ostrzegały przed faszyzacją życia społecznego, a kuratorski projekt „Polska gościnność” zrealizowany w Muzeum Współczesnym Wrocław (2019) konfrontował mit polskiej otwartości z obecnym nastawieniem wobec Innych. „Jaśmina Berezy” to literacki debiut.
fot. Natalia Kabanov
Janicki Jerzy
Urodził w Czortkowie na Podolu, lata chłopięce spędził we Lwowie. W czasie wojny, wysiedlony wraz z rodziną, przyjechał do Polski. Studiował filologię polską. Pisał reportaże publikowane w tygodniku „Świat” oraz „Nowa Kultura”, pracował jako dziennikarz sportowy („Start”, „Sport”, „Słowo Polskie”).
Autor wielu książek poświęconych m.in. miastu dzieciństwa (Cały Lwów na mój głów, Towarzystwo weteranów, A do Lwowa daleko aż strach, Ni ma jak Lwów, Czkawka, Kluczyk yale oraz Krakidały), zbiorów opowiadań: Koty to dranie, Nieludzki doktor, Biografia w walizce. Napisał scenariusze do 18 filmów fabularnych, m.in.: Człowiek z M-3, Tragarz puchu, Trzy kroki po ziemi, Milion za Laurę, Chrześniak, telewizyjnych: Hasło, Wolna sobota, Koty to dranie, Wesołych świąt, Tońko, czyli ballada o ostatnim batiarze, Lwów tam i u mnie, Kwadrans z Hemarem, Lwów lata trzydzieste, Opowieści Łyczakowskiego Cmentarza, (a także cyklu telewizyjnego Salon lwowski), przede wszystkim zaś do głośnych seriali: Polskie drogi, Ballada o Januszku, Akcja V, Umarłem, aby żyć oraz Dom (wspólnie z Andrzejem Mularczykiem), uznany za serial wszech czasów, za który autorzy uhonorowani zostali tytułem Superwiktora TV.
Animator i współtwórca powieści radiowej Matysiakowie, emitowanej nieprzerwanie co tydzień przez 48 lat, autor kilkudziesięciu reportaży i słuchowisk.
Laureat Złotego Mikrofonu (1969), dwukrotnie Nagrody Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1978, 1988), Nagrody Literackiej m.st. Warszawy (2002), odznaczony Krzyżem Oficerskim i kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Członek Towarzystwa Miłośników Lwowa, od 1988 r. jest prezesem Oddziału Stołecznego Towarzystwa.
Strona poświęcona Jerzemu Janickiemu
Januszewski Tadeusz
fot. Mirela Tomczyk
Jarocki Robert
Dziennikarz, pisarz, autor wielu książek biograficzno-historycznych, tj. Opowieść o Aleksandrze Gieysztorze, Genetyk i historia. Opowieść o Piotrze Słonimskim, Z albumu Romana Jasińskiego, Sztuka i krew. Laureat Nagrody im. Ksawerego Pruszyńskiego przyznawanej przez polski Pen Club.
Zmarł 16 sierpnia 2015 r. w Warszawie.
fot. Mirela Tomczyk
Jasieński Bruno
Poeta, współtwórca polskiego futuryzmu. Tworzył w języku polskim, rosyjskim i francuskim.
W latach 1914–1918 mieszkał z rodziną w Moskwie, w 1918 roku przeniósł się na studia do Krakowa, a w 1925 do Paryża, skąd w 1929 roku został wydalony za swoje publikacje. Osiadł na stałe w ZSRR. W 1937 został aresztowany pod fałszywymi zarzutami politycznymi i skazany na 15 lat łagru. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy skazano go na karę śmierci i rozstrzelano w 1938 roku. Autor m.in. głośnych manifestów Do narodu polskiego manifest w sprawie natychmiastowej futuryzacji życia i Manifest w sprawie poezji futurystycznej, tomików wierszy But w butonierce i Ziemia na lewo, dramatu Bal manekinów, poematu Słowo o Jakubie Szeli oraz powieści Palę Paryż. Współpracownik pism awangardowych m.in. „Zwrotnicy” i „Almanachu Nowej Sztuki”
Jastrun Tomasz
Związany z opozycją demokratyczną. W latach 1974–1978 pracował w „Tygodniku Kulturalnym”, w 1980 r. redagował „IKS”, Kulturalny Informator „Solidarności”.
Internowany w stanie wojennym, w latach 1982–1988 redagował podziemne pismo literackie „Wezwanie”. Był stałym współpracownikiem „Ex Librisu”, „Życia Warszawy”, „Polityki”, „Elle”, „Dziennika Łódzkiego”, „Rzeczpospolitej”, „Architektury”.
Pisał felietony dla paryskiej „Kultury”, a po jej zamknięciu dla dodatku do „Rzeczpospolitej” – „Plus-Minus”. Należał do redakcji „Res Publiki” (potem „Res Publiki Nowej”) i „Twojego Stylu”. W latach 1990–1994 był dyrektorem Instytutu Polskiego w Sztokholmie i attaché kulturalnym w Szwecji. Publikował felietony w szwedzkim miesięczniku „Moderna Tider” i teksty w „Dagens Nyheter”. Obecnie pisze dla „Zwierciadła”. W latach 1994–1995 prowadził telewizyjny program kulturalny „Pegaz”. Autor scenariuszy filmowych m.in. serial dla dzieci Nasze podwórko, współautor filmu dokumentalnego o życiu Cypriana Kamila Norwida. Jest autorem kilku książek reportażowych m.in. Zapiski z błędnego koła, reportaży dotyczących „Solidarności” i stanu wojennego, W złotej klatce o podróży po Stanach Zjednoczonych i polskiej emigracji. Wydał wiele tomów wierszy: Bez usprawiedliwienia, Promienie błędnego koła, Miłość-niemiłość, Tylko czułość idzie do nieba, wybór poezji Nie tylko miłość. Publikował poezję w Niemczech i Szwecji, w 1999 r. w USA ukazał się wybór jego wierszy On the Crossroads of Asia and Europe. Jako prozaik zadebiutował zbiorem opowiadań Gorący lód, opublikował też zbiór felietonów Gra wstępna.
Laureat nagród, m.in.: Fundacji Roberta Gravesa, Fundacji Kościelskich, nagrody Kulturalnej NSZZ „Solidarności” za twórczość z okresu stanu wojennego, nagrody Dziennikarzy Niezależnych im. A. Słonimskiego oraz nagrody literackiej paryskiej „Kultury”.
Jaworski Krzysztof
Poeta, prozaik, historyk literatury, pracownik Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Na temat Brunona Jasieńskiego opublikował Bruno Jasieński. Aresztowanie, wyrok, śmierć (1995) oraz Bruno Jasieński w Paryżu (1925-1929) (2003). Pełnił funkcję konsultanta naukowego i narratora w filmie dokumentalnym poświęconym Jasieńskiemu pod tytułem Człowiek zmienia skórę (2002).
Jędrzejowska Jadwiga
Jerome K. Jerome
Johnson Hugh
Jurandot Jerzy
Biografia Jerzego Jurandota
Kaleta Roman
Kamiński Aleksander
Aleksander Kamiński pseudonim „Kamyk” (1903–1978) – pedagog, wychowawca, twórca metody zuchowej, instruktor harcerski, harcmistrz, żołnierz Armii Krajowej oraz jeden z ideowych przywódców Szarych Szeregów.
Autor powieści i podręczników harcerskich, a także najgłośniejszej książki okupowanej Warszawy Kamienie na szaniec.
Karasek Krzysztof
Studiował na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie oraz na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Jako poeta zadebiutował w 1966 r. na łamach miesięcznika „Poezja”.
W latach 1967–1971 był członkiem redakcji pisma „Orientacje”, od 1972 r. pełnił funkcje kierownika działu w miesięczniku „Nowy Wyraz”.
Ogłosił kilka tomików poetyckich, m.in. Drozd i inne wiersze.
Karpiński Marek
Historyk literatury, uczestnik wydarzeń marcowych 1968, działacz opozycji demokratycznej, współpracownik KOR, internowany w stanie wojennym.
Po 1989 r. pracownik Kancelarii Prezydenta RP i rzecznik prasowy Lecha Wałęsy. Wiceprezes Instytutu Lecha Wałęsy, wykładowca Akademii im Leona Koźmińskiego. Autor ok. 1000 artykułów, esejów i książek: Zapis na cenzurę, Najstarszy zawód świata, Historia szpiegostwa, Transformacja.
Kass Wojciech
Wojciech Kass (ur. 1.09.1964 r. w Gdyni) – poeta i eseista. Opublikował tomiki: Do światła (1999), Jeleń Thorwaldsena (2000) – za które otrzymał nagrodę im. Kazimiery Iłłakowiczówny i nagrodę Stowarzyszenia Literackiego w Suwałkach, Prószenie i pranie (2002), 10 Gedichte aus Masurenland (2003, wybór wierszy w języku polskim i niemieckim), Przypływ cieni (2004), Gwiazda Głóg (2005) nominowany do Wawrzynu nagrody literackiej Warmii i Mazur, Pieśń miłości, pieśń doświadczenia (z Krzysztofem Kuczkowskim; 2006), Wiry i sny (2008) nominowany do Wawrzynu nagrody Literackiej Warmii i Mazur, 41 (2010), Ba! i dwadzieścia jeden wierszy (2014), Przestwór. Godziny (2015) nominowany do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy, Pocałuj światło (2016). W 2012 ukazała się publikacja pt. Czterdzieści jeden. Wiersze i glosy, zawierająca pieśni z 41, dziennik poety z okresu ich pisania, komentarze krytyków i historyków literatury o tym tomie oraz wiersze nowe. Autor opracowania o związkach Czesława Miłosza i jego krewnych z Sopotem Aj, moi dawno umarli (1996) oraz książki eseistycznej Pęknięte struny pełni. Wokół Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (2004) nominowanej do Wawrzynu nagrody literackiej Warmii i Mazur.
Wojciech Kass należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Pen Clubu. Był stypendystą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2002, 2008). Wchodzi w skład redakcji dwumiesięcznika literackiego „Topos”. Uhonorowany nagrodą „Nowej Okolicy Poetów” za dorobek poetycki (2004), nagrodą „Otoczaka” za tomik wierszy Wiry i sny (2009), „Sopocką muzą” – nagrodą prezydenta Sopotu (2011), srebrnym medalem Zasłużony Kulturze „Gloria Artis” (2015), Jego wiersze tłumaczone są na język niemiecki, angielski, włoski, francuski, hiszpański, litewski, czeski, słoweński, serbski, chorwacki, bułgarski, rosyjski.
Od 1997 r. jest adiunktem w Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu na Mazurach.
Strona poświęcona twórczości Wojciecha Kassa
Kauffer Remi
Kern Ludwik Jerzy
fot. Wojciech Plewiński
King Stephen
Kirsch Hans-Christian
Kisielewski Stefan
Absolwent konserwatorium muzycznego uzupełnionego studiami muzycznymi w Paryżu. Przez dwa lata studiował filologię polską i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Zadebiutował jako krytyk muzyczny na łamach pisma „Zet”, a jako publicysta polityczny w „Buncie Młodych”. Uczestniczył w kampanii wrześniowej, okupację spędził w Warszawie, pracując jako pianista i nauczyciel muzyki oraz współdziałając z Wydziałem Kultury i Propagandy Delegatury Rządu RP na Kraj. Ranny w powstaniu warszawskim. Od 1945 roku mieszkał w Krakowie, gdzie założył i redagował „Ruch Muzyczny”, wykładał w Wyższej Szkole Muzycznej, z której został zwolniony „za poglądy”. Od 1945 roku publikował felietony na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Od 1961 r. mieszkał w Warszawie. W 1964 roku sygnował „List 34”, protestując przeciwko polityce kulturalnej państwa. Za krytykę władz na zebraniu Związku Literatów w lutym 1968 roku został pobity przez funkcjonariuszy SB i otrzymał całkowity zakaz publikacji. W paryskim Instytucie Literackim ogłosił pięć powieści pod pseudonimem Tomasz Staliński, publikował też felietony w „Kulturze”. Pod koniec lat 70. został stałym publicystą pism drugiego obiegu. Od 1990 r. zaczął pisać do tygodnika „Wprost”. Ustanowił nagrodę swojego imienia przyznawaną wybitnym politykom, publicystom, przedsiębiorcom. Autor powieści: Sprzysiężenie, Widziane z góry, Cienie w pieczarze, Wszystko inaczej, wyborów felietonów i publicystyki: Polityka i sztuka, Rzeczy małe, Gwiazdozbiór muzyczny, Grażyna Bacewicz i jej czasy, 1000 razy głową w ściany, Materii pomieszanie, Na czym polega socjalizm?, Bez cenzury, Wołanie na puszczy, Lata pozłacane, lata szare, Z literackiego lamusa, Zanim nadejdzie śmierć, Abecadło Kisiela oraz Dzienników.
Kobyliński Szymon
Kołakowski Leszek
Kolcow Michał
Kolińska Krystyna
Krystyna Kolińska urodziła się w Częstochowie 23 grudnia 1923 roku. Zmarła 29 października 2016 roku w Warszawie.
Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Poznańskim (dziś Uniwersytet Adama Mickiewicza). Po zamieszkaniu w Warszawie pracowała od 1950 roku w Lidze Morskiej, później od 1953 roku w Ministerstwie Kultury i Sztuki, skąd przeszła do Ludowej Spółdzielni Wydawniczej (lata 1953–1958). Następnie przez pięć lat była redaktorką w Wydawnictwie „Sport i Turystyka”, współpracując jednocześnie z różnymi pismami (m.in. „Świat”), publikując tam reportaże i artykuły na tematy literackie. Od 1969 roku do grudnia 1981 roku w tygodniku „Stolica” była kierowniczką działu kulturalnego.
Autorka wielu książek, m.in.: Tajemnice na sprzedaż (1968), Sienkiewicz i piękna Wielkopolanka (1973), Stachu, jego kobiety, jego dzieci (1978), Szatańska księżniczka. Opowieść o Izabeli Czajce-Stachowicz (1992), Córka smutnego szatana. Biografia Stanisławy Przybyszewskiej (1993), Orzeszkowa. Złote ptaki i terroryści (1997), Zegadłowicz. Podwójny żywot Srebrempisanego (1999), Miłość, namiętność, zbrodnia (2000), Słynne procesy (2008), Szaniawski. Zawsze tajemniczy (2009).
Nagrody za całokształt twórczości: m.in. nagroda ZAIKS-u im. Karola Małcużyńskiego oraz Związku Rzemiosła Polskiego im. Władysława Reymonta. Odznaczenia: m.in. Krzyż Armii Krajowej, odznaka Akcji „Burza”, „Gloria Artis” ministra Kultury (2009). Nagrody literackie za poszczególne pozycje: m.in. Szaniawski. Zawsze tajemniczy odznaczony dyplomem Warszawskiej Premiery Literackiej, jako „Książka lata 2009 roku”, Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida (2010).
Koman Dorota
Dorota Koman – poetka, autorka ośmiu tomików poetyckich. Łodzianka w Warszawie. Absolwentka polonistyki UŁ. Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz IBBY.
Zadebiutowała w 1992 roku w krakowskim wydawnictwie MINIATURA zbiorem miniatur poetyckich Freud by się uśmiał. Następnie OFICYNA BIBLIOFILÓW w Łodzi wydała jej kolejny tomik Chcę być żabą, Wydawnictwo BIBLIOTEKA – Słownik obcych wyrazów, a Fundacja ODGŁOSY opublikowała wybór erotyków We mnie marzec nie mija...; w Wydawnictwie BIBLIOTEKA ukazały się Dorota Koman i Pokaż język; polsko-angielski wybór wierszy – Ten jest siódmy, o ostatni tomik to Gdzie jest czas teraźniejszy (wydawnictwo Nowy Świat).
W 2013 roku w Soffi ukazał się wybór wierszy Doroty Koman (wydanie dwujęzyczne). Wiersze tłumaczone były też na angielski, węgierski, czeski i ukraiński.
Na temat wierszy Doroty Koman pisali m.in. dr Dorota Filipczak, Krzysztof Lisowski, Leonard Neuger, prof. Ryszard K. Przybylski (poświęcił jej twórczości rozdział swojej książki o sztuce współczesnej „Wszystko inne”), prof. Henryk Pustkowski, prof. Jerzy Poradecki, prof. Wojciech Ligęza. W kompendium prof. Jana Tomkowskiego „Literatura polska” Dorota Koman znalazła się wśród najciekawszych poetów współczesnych.
Wiersze prezentowane były w I i II programie TVP oraz w ośrodkach lokalnych (łódzkim, poznańskim, wrocławskim i innych). Program II Polskiego Radia wyemitował 40-minutowe słuchowisko radiowe złożone z jej wierszy (reż. Antoni Gryzik, wykonawcy: Anna Seniuk, Ewa Gawryluk i inni).
Wiersze Doroty Koman znajdują się w kilku almanachach, m.in. O ojcu, Bielą ponad czernią, O miłości, Snuć miłość (wyd. Świat Książki) i innych.
Drukowała m.in. w „Dekadzie literackiej” (Kraków), „Odrze” (Wrocław), „Arkuszu” (Poznań), „Metaforze” (Bydgoszcz), „Tytule” (Gdańsk), „Liście oceanicznym” (Toronto).
Jest laureatką wielu konkursów literackich, m.in. głównej nagrody Łódzkiej Wiosny Literackiej, Ogólnopolskiego Konkursu Poezji Miłosnej „O laur amora”, „Minimum słów – maksimum treści”, „Być kobietą” , łódzkiego Turnieju Poetyckiego „O puchar wina”. Otrzymała Nagrodę Miasta Łodzi.
Jako kompozytorka i wykonawczyni poezji śpiewanej jest laureatką m.in. Festiwalu w Olsztynie „Śpiewajmy poezję”, „Spotkań z poezją na świecie” oraz nagrody Radia ZET. Wiersze swoich ulubionych poetów przedstawiła na płytach „Naprawdę jestem tęczą” i „Nie zawsze święta kolęda i pastorałka” (program telewizyjny – „Kolędy i pastorałki współczesnych poetów śpiewa Dorota Koman”).
Od lat poleca książki w radiowej Jedynce, Dwójce i Czwórce (obecnie w audycji „Cztery pory roku”; dawniej w „Suplemencie”, „Przychodzi Koman do Kosiorka” i innych, a także w programach telewizyjnych „Książka dla malucha” w TVP 1 i TVP Polonia, „Pytanie na śniadanie” i „Kawa czy herbata”) oraz na łamach „Nowych Książek”.
Konwicki Tadeusz
Kosidowski Zenon
Zenon Kosidowski urodził się w 1898 roku w Inowrocławiu w rodzinie inteligenckiej, był ciotecznym bratem Arkadego Fiedlera. Ukończył Gimnazjum Klasyczne w Poznaniu, zmobilizowany do armii pruskiej walczył pod Verdun. Po dezercji uczestniczył w powstaniu wielkopolskim. Studiował na Uniwersytecie Poznańskim i Uniwersytecie Jagiellońskim.
Zadebiutował w 1919 roku jako poeta. Od 1928 roku był dyrektorem poznańskiej rozgłośni Polskiego Radia, od 1934 roku prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich w Poznaniu, a od 1937 roku wicedyrektorem Polskiego Radia w Warszawie. W roku 1938 został laureatem Srebrnego Wawrzynu Polskiej Akademii Literatury.
Po wybuchu drugiej wojny światowej dotarł do Portugalii, a następnie USA, gdzie m.in. wykładał na Uniwersytecie w Los Angeles.
W 1952 roku wrócił do kraju i podjął z konieczności – nie mając żadnych środków do życia – działalność pisarską. Wydał: Gdy słońce było bogiem (1956), Królestwo złotych łez(1960), Opowieści biblijne (1965), Rumaki Lizypa (1965) i Opowieści ewangelistów (1979). Zmarł w Warszawie w 1978 roku.
Kowalska Anna
Kowalska Katarzyna J.
Dziennikarka i reporterka. Zrealizowała setki materiałów i relacji z wydarzeń kulturalnych jako dziennikarka „Panoramy” w TVP. Jej reportaże o tematyce kulturalnej i historycznej były emitowane na antenach TVP INFO i TVP2. W 2017 roku za liczne i wnikliwe relacje reporterskie otrzymała tytuł Dobroczyńcy, nadany przez Muzeum Narodowe w Krakowie. W wolnym czasie podróżuje – odwiedziła m.in. Wenezuelę, Kolumbię, Peru, Ekwador i Boliwię, a także Bangladesz i Demokratyczną Republikę Konga, w których nagrywała reportaże. Jest mamą dwóch żywiołowych chłopców, z którymi też podróżuje do różnych ciekawych miejsc, głównie na północy globu.
Fot. Kamil Trzaska
Kozłowski Maciej
Maciej Kozłowski (ur. 1943), pisarz, historyk, dyplomata. Członek Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego koordynator pracy nad Raportem o rozszerzeniu NATO, działacz stowarzyszenia Forum Dialogu.
W latach 60. ukończył Archeologię Śródziemnomorską na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz nawiązał współpracę z „Kulturą” Jerzego Giedroycia. Po usunięciu ze studiów podyplomowych na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego wyemigrował do Norwegii, następnie rozpoczął studia na Sorbonie. W 1968 r. aresztowany i skazany w procesie „taterników” na trzy i pół roku więzienia. W latach 80. redaktor naczelny półlegalnych „Wiadomości Krakowskich” oraz „Tygodnika Powszechnego”. Od 1975 roku pracował nad książkami: Katalog Duchów Polskich, Almanach Piękności, Najcenniejsze. Przetłumaczył Stryja Silasa J. Sheridana Le Fanu oraz Naukę a świat Współczesny Whiteheada. Autor Krajobrazów przed bitwą (nagroda Podziemnej Solidarności i podziemnego Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz nagroda Andrzeja Struga), a także Między snem a Zbruczem (nagroda „Polityki”). Po obronie pracy doktorskiej na wydziale historycznym UJ (1988 r.) wyjechał do USA jako zastępca ambasadora w Waszyngtonie. Od 1994 r. związany z MSZ. W latach 1999–2003 sprawował funkcję ambasadora RP w Izraelu. Autor krótkiej historii Polski Poland the story (wydanie angielskie i hebrajskie). Jako redaktor pracował nad publikacją pt. Trudne pytania.
Krasicki Ignacy
Biskup warmiński, poeta, bajkopisarz, powieściopisarz, publicysta – jeden z najwybitniejszych pisarzy polskich, autor Monachomachii, Satyr, Przypadków Mikołaja Dobraczyńskiego oraz Bajek, w których sprawy zwierząt wykazują nieprzypadkową zbieżność ze sprawami ludzkimi.
Krawczuk Aleksander
Historyk starożytności, popularyzator antyku i pisarz. Podczas okupacji był żołnierzem Armii Krajowej. Po wojnie ukończył filologię klasyczną oraz historię na Uniwersytecie Jagiellońskim i tam podjął pracę naukową. Od 1985 roku profesor zwyczajny. Członek Związku Literatów Polskich, w latach 1986–1989 minister kultury i sztuki, od 1992 do 1997 poseł na Sejm Rzeczypospolitej pierwszej i drugiej kadencji. Autor wielu prac naukowych i ponad 30 książek popularnonaukowych, jak Poczet cesarzy bizantyjskich, Poczet cesarzy rzymskich, Polska za Nerona, Spotkania z Petroniuszem, wielokrotnie wznawianych i tłumaczonych na obce języki.
Kroh Antoni
Historyk kultury, literat, etnograf, tłumacz prozy słowackiej i czeskiej. Pracował w Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem i Muzeum w Nowym Sączu.
Organizator karpackich konkursów sztuki ludowej, komisarz wystaw Łemkowie, Duchy epoki, czyli pierwsza wojna światowa trwa do dziś, Spiszi innych. Wieloletni współpracownik pisma Instytutu Sztuki PAN „Polska Sztuka Ludowa”, wykładowca Collegium Civitas. Opublikował m.in.: studium etnograficzne Współczesna rzeźba ludowa Karpat Polskich, książkę Sklep potrzeb kulturalnych na temat kultury Podhala, będącą zarazem wspomnieniem z dzieciństwa w Bukowinie Tatrzańskiej, zbiór esejów na temat relacji polsko-czeskich O Szwejku i o nas.
Jest autorem nowego tłumaczenia Losów dobrego żołnierza Szwejka czasu wojny światowej Jarosłava Haška.
W Iskrach wydał książki: Starorzecza, Wesołego Alleluja Polsko Ludowa!, Za tamtą górą.
Król Marcin
Marcin Król - filozof i historyk idei, publicysta, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, członek redakcji i felietonista „Tygodnika Powszechnego”, twórca pisma „Res Publica Nowa”. Autor wielu książek, m.in.: Europa w obliczu końca (2013), Byliśmy głupi (2015), Lepiej już było. O luksusie wolności, niepamięci i trzech wartościach europejskich (2016), Jaka demokracja? (2017), Do nielicznego grona szczęśliwych (2018).
fot. Marcin Kaliński/PAP
Królikowski Wiesław
Ksyta Łukasz
Łukasz Ksyta (ur. 18.09.1983 w Opocznie) – historyk, współtwórca i redaktor strony www.majorhubal.pl. Od kilku lat gromadzi i zbiera materiały dotyczące majora Henryka Dobrzańskiego Hubala i jego żołnierzy. Swoje artykuły publikował w Nowym Jorku na łamach „Przeglądu Polskiego” – dodatku kulturalnym „Nowego Dziennika” oraz „Tygodnika Opoczyńskiego”. Współautor publikacji pt. „Opoczno i jego związki z oddziałem Hubala”. Członek „Komitetu Renowacji Szańca Majora Hubala”.
Kuczyński Waldemar
Kulmowa Joanna
Joanna Kulmowa, właśc. Joanna Maria Kulma z domu Cichocka (ur. 25 marca 1928 w Łodzi, zm. 17 czerwca 2018 w Warszawie) – polska poetka, prozaik, autorka utworów scenicznych oraz książek dla dzieci i młodzieży, reżyser.
Jako poetka debiutowała w 1952, ogłosiła kilka tomów wierszy, m.in. Fatum na zakręcie (1957), Boże umieranie (1962), Cykuta i Jonasz, czyli nasza epoka (1967), Trefnisiem będąc (1978), Wiersze wybrane (1988). Jej wiersze są zmienne w nastroju, oprócz liryzmu i refleksji zawierają elementy dowcipu i groteski, chętnie odwołują się do świata wyobraźni i humoru. Joanna Kulmowa jest także autorką utworów scenicznych, librett operowych, cyklu psalmów responsoryjnych, słuchowisk radiowych. Znaczącą część jej twórczości stanowią utwory adresowane do młodych odbiorców. Wydała tomiki wierszy dla dzieci, m.in. Śpiew lasu (1967), Wiersze dla Kai (1970), Zasypianki (1972), Krześlaki z rozwianą grzywą (1978), Niebo nad miastem (1986), Zagubione światełko (1990). Kierowana do dzieci poezja poetki odznacza się połączeniem humoru i głębokiego liryzmu. Autorka chętnie stosuje eksperymenty słowne, odwołuje się do świata dziecięcych przeżyć i wyobraźni. Zachowując własny, charakterystyczny styl nadaje wierszom postać refleksyjnej i lirycznej zadumy nad światem.
Jako prozaik opublikowała m.in. pełne poetyckiej fantazji, metaforyczne powieści Wio, Leokadio (1965), Stacja „Nigdy w Życiu” (1967), Typografia myslenia (2001), w których dzieliła się z czytelnikami refleksjami nad podstawowymi treściami ludzkiej egzystencji oraz kształtem współczesnego świata. W 1984 wydała tom Serce jak złoty gołąb, stanowiący próbę stworzenia nowego typu baśni metaforycznej dla dzieci.
Od 1961 roku do lat 90. mieszkała w Strumianach pod Stargardem Szczecińskim. Po wyprowadzeniu się do Warszawy ofiarowała Bibliotece Głównej Uniwersytetu Szczecińskiego liczne pamiątki (obrazy, zabytkowe meble, książki), wykorzystane przy stworzeniu tzw. Sali Strumiańskiej, miejsca spotkań autorskich, promocji książek, wydarzeń kulturalnych.
W latach 90. pełniła m.in. funkcję prezesa stołecznego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Wraz z mężem organizowała międzynarodowe spotkania literackie (w tym VI Warszawskie Dni Literatury).
Była zamężna z reżyserem Janem Kulmą.
ORDERY I ODZNACZENIA
– Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski nadany za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy twórczej i artystycznej (2012), uroczystość odznaczenia odbyła się 11 listopada 2012
– Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1998)
– Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008)
NAGRODY I WYRÓŻNIENIA
– tytuł honorowego obywatela Szczecina (2010)
– tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Szczecińskiego (2010)
– Order Uśmiechu (2000)
Biogram pochodzi ze strony Stowarzyszenia Pisarzy Polskich fot. Jan Kulma
ORDERY I ODZNACZENIA
– Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski nadany za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy twórczej i artystycznej (2012), uroczystość odznaczenia odbyła się 11 listopada 2012
– Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1998)
– Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008)
NAGRODY I WYRÓŻNIENIA
– tytuł honorowego obywatela Szczecina (2010)
– tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Szczecińskiego (2010)
– Order Uśmiechu (2000)
Biogram pochodzi ze strony Stowarzyszenia Pisarzy Polskich fot. Jan Kulma
Kumaniecka Janina
Jest absolwentką Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Jeszcze podczas studiów pracowała w „Expresie Wieczornym”, po ich ukończeniu zaś w „Wiedzy Powszechnej”, w dziale redakcji i opracowywania słowników, a wreszcie w tygodniku telewizyjno-filmowym „Ekran”, gdzie pisała o teatrze telewizji. W latach 1991–1995 pracowała w Ambasadzie Polskiej w Wiedniu jako konsul ds. polonijnych. Była członkiem jury międzynarodowej prasy filmowej podczas festiwalu w Wenecji w 2003 roku.
Jest tłumaczką z języka niemieckiego ( m.in. ...i ani trochę mądrości Curda Jürgensa, Potęga i urok mody Rene Koeniga, Wspomnienia Alfreda von Tirpitza, Fouché, portret człowieka politycznego Stefana Zweiga), francuskiego (Sebastiana Japrisota Pani w samochodzie, w kapeluszu i ze strzelbą) i angielskiego (m.in. Obywatele w mundurach Stephena E. Ambrose’a, Howard Hughes, najbogatszy amant świata Petera Browna i Pat Broeske, Zdrajca Hitlera Louisa Kilzera, Doenitz i wilcze stada Bernarda Edwardsa).
Obecnie pracuje w redakcji przeznaczonego na rynek rosyjski miesięcznika „Nowaja Polsza”, gdzie prowadzi stałą rubrykę kulturalną, oraz współpracuje z wydawanym w Londynie pismem „Tydzień Polski”. Jest także autorką jednego z tomów serii „Przewodniki Wiedzy i Życia” – Austria oraz współautorką księgi ZAiKS U progu nowego wieku.
Kuncewicz Piotr
Doktoryzował się pracą o liryce Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Pracował w Instytucie Badań Literackich PAN. Był kierownikiem literackim Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Pracował w redakcjach „Współczesności” i „Poezji”, przez cztery kadencje był prezesem Związku Literatów Polskich. Opublikował pięciotomową historię literatury polskiej XX w. Agonia i nadzieja, zbiory szkiców literackich Samotni wobec Historii, Antyk zmęczonej Europy, Legenda Europy oraz wiele esejów i felietonów na łamach czasopism. W 2004 został wybrany Wielkim Mistrzem Wielkiego Wschodu Polski. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w twórczości literackiej i zasługi w działalności społecznej, laureat Nagrody Kisiela w 1990 roku.
Kunert Andrzej Krzysztof
Kurkiewicz Roman
Roman Kurkiewicz – dziennikarz, redaktor wielu mediów (m.in. „Gazeta Wyborcza”, „Przekrój”, TVP, TV 4, Radio TOK FM). Autor Pod tytułem.
Prowadzi program o książkach i czytaniu w Radiu TOK FM, felietonista „Przekroju”, współpracownik „Rymsa” i nie istniejącego już „Bluszczu”, wykładowca dziennikarstwa w Collegium Civitas i UW.
Związany z Krytyką Polityczną. Studiował filozofię. W latach 1979–1989 działał w opozycji demokratycznej i niezależnym obiegu wydawniczym. Ateista, cyklista, feminista, bilardzista.
Kwiatkowski Bogusław
Absolwent Instytutu Archeologii i Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Pracuje jako dziennikarz prasowy i radiowy (m.in. od 1995 roku Radia Niepokalanów).
Opublikował kilka książek historycznych.
Kwiatkowski Tadeusz
Laforet Carmen
Hiszpańska pisarka i publicystka. Jej debiutancka powieść Złuda (wydanej przez Iskry w 1962 r.), realistycznie ukazująca środowisko mieszczańskie Barcelony po wojnie domowej 1936–1939, została uznana za jedną z najwybitniejszych powieści hiszpańskich XX wieku i nagrodzona m.in. prestiżową Premo Nadal. Była autorką kilku powieści, kilkudziesięciu nowel i opowiadań oraz niezliczonych artykułów i reportaży zamieszczanych w czasopismach.
Lec Stanisław Jerzy
Leder Stefan
Urodził się w Warszawie. W latach 20. przebywał wraz z rodziną w Polsce, Niemczech i w Związku Radzieckim. Przez rodzinę ściśle związany z ruchem robotniczym. Studiował medycynę w Moskwie.
Po ukończeniu studiów został lekarzem Armii Czerwonej, od 1943 roku w Wojsku Polskim. W późniejszym okresie, po 1952 roku zmienił specjalizację na psychiatrię. Początkowo pracował w Tworkach, następnie w Instytucie Psychoneurologicznym w Warszawie. Stworzył tam Klinikę Nerwic i kierował nią 30 lat. Po przejściu na emeryturę prowadził nadal aktywną działalność jako lekarz i psychoterapeuta.
Leder Witold
Urodził się 8 grudnia 1913 r. w Paryżu, gdzie rodzice – działacze SDKPiL – przebywali na emigracji politycznej.
W latach I wojny światowej przebywał w Genewie, od 1919 r. w Polsce, potem z ojcem, działaczem międzynarodowego ruchu robotniczego, w Niemczech, ZSRR, Włoszech, Anglii i Francji. Maturę zdał w Niemczech. Rozpoczął studia techniczne we Francji, ukończył je w 1938 roku w Związku Radzieckim. Ochotnik 1. Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR oraz 1. i 2. Pułku Lotniczego. W 1952 roku aresztowany pod fałszywymi oskarżeniami, zwolniony i zrehabilitowany w 1954 roku Pracował następnie jako wicedyrektor Instytutu Lotnictwa. Od 1958 roku był kierownikiem działu międzynarodowego w redakcji miesięcznika „Nowe Drogi”, aż do przejścia na emeryturę. Obecnie zajmuje się tłumaczeniem głównie literatury społeczno-politycznej, historycznej i ekonomicznej.
Lengren Zbigniew
Urodziłem się jako dziecko nie odznaczające się niczym szczególnym. Stan ten trwał przez 25 lat, do czasu kiedy skończyła się druga wojna światowa i nie można już było być studentem, żołnierzem i w ogóle młodzieńcem. Żeby utrzymać rodzinę, zacząłem pisać drobne utwory satyryczne, a potem rysować do prasy. Ku memu zdziwieniu redaktorzy czasopism drukowali te rzeczy, prawdopodobnie na skutek braku odpowiedniej ilości innych żywych autorów. Zanim podrosło młodsze pokolenie twórców, zdążyłem wpaść w brzydki nałóg rysowania i pisania, na który do dziś cierpię. Żeby jednak nie nudzić się przy tym, występowałem na scenach teatrów satyrycznych, w radio i telewizji. Przy okazji ukończyłem studia na uniwersytecie w Toruniu, żeby zrobić przyjemność mamie. Żeby zaś zrobić przyjemność dzieciom, wymyśliłem postać emerytowanego profesora Filutka, którego przygody rysuję w tygodniku Przekrój z uporem godnym lepszej sprawy od lat piętnastu. Poza tym współpracuję stale z tygodnikiem Świat i innymi czasopismami. Zajmowałem się również plakatem, grafiką użytkową i scenografią. Współpracowałem przy kilku filmach animowanych, zilustrowałem kilkadziesiąt książek i wydałem siedem własnych, z których trzy ukazały się w NRD i Związku Radzieckim... Poza tym prowadzę leniwy tryb życia, chętnie grając w tenisa.
Zbigniew Lengren
Łepkowski Tadeusz
Student, a potem pracownik Instytutu Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1969 r. był kierownikiem Zakładu Dziejów Ameryki, Azji i Afryki w Instytucie Historii PAN.
W latach 1972–1974 redaktor naczelny „Acta Poloniae Historica”, a do 1985 roku „Estudios Latinoamericanos”. Autor ponad 320 publikacji z dziejów Polski i Ameryki Łacińskiej XVIII–XX w. oraz 16 książek o tej tematyce (Haiti. Początki państwa i narodu, Polska – narodziny nowoczesnego narodu 1764–1870, Polska – Meksyk 1918–1939, Historia Meksyku). Laureat Nagrody im. Salvadora Allende tygodnika „Polityka”, Nagrody Sekretarza Naukowego PAN. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.
Lipiński Eryk
Urodził się 12.07.1908 r. w Krakowie. Zmarł 27.09.1991 r. w Warszawie.
Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie u prof. Tadeusza Pruszkowskiego, prof. Edwarda Bartłomiejczyka i prof. Władysława Daszewskiego.
W 1928 r. zadebiutował jako karykaturzysta w tygodniku „Pobudka” zamieszczając polityczne rysunki wyborcze. Był współzałożycielem tygodnika satyrycznego „Szpilki” i redaktorem naczelnym w latach 1935–1937 oraz 1946–1953. W 1935 r. był członkiem postępowej grupy plastyków „Czapka frygijska”.
Zajmował się karykaturą, plakatem, scenografią, ilustracjami książek dla dzieci i wydawnictw satyrycznych. Pisał felietony i teksty kabaretowe. W swojej karierze artystycznej zdobył wiele nagród w kraju i zagranicą. Był wielokrotnie odznaczony. Był autorem lub współautorem wielu książek poświęconych satyrze i humorowi.
Był założycielem i dyrektorem Muzeum Karykatury w Warszawie.
Biogram pochodzi z folderu Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu
London Jack
Jack London (1876–1916) urodził się w San Francisco w rodzinie ubogiego trapera. Otrzymawszy wykształcenie zaledwie elementarne, wcześnie musiał podjąć pracę zarobkową. Już jako kilkunastoletni chłopak pracuje przy rozładunku statków w porcie, okresowo trudniąc się nielegalnym połowem ostryg. W wieku lat siedemnastu zaciąga się na statek jako marynarz i wyrusza na połów fok. Wtedy to poznaje Japonię i wody syberyjskie aż do Cieśniny Beringa. Zniechęcony uciążliwością służby na morzu, wiedzie London kolejno barwny żywot trampa, przewędrowując ogromne przestrzenie Kanady i Stanów Zjednoczonych, oraz poszukiwacza złota na Alasce.
Po rocznym pobycie na Uniwersytecie Kalifornijskim odkrywa w sobie talent publicysty i pisarza.
Pierwszymi książkami, w których London zawarł bogactwo swoich doświadczeń trampa i poszukiwacza złota, są opowieści o zwierzętach, jak Syn wilka, Biały Kieł, a przede wszystkim Zew krwi – książka, która zapewniła autorowi największy rozgłos.
Postępowy, a nawet radykalny w swoich poglądach, podejmuje London tematykę społeczną, wykorzystując swoje obserwacje z życia proletariatu londyńskiego. Powstają takie książki, jak Mieszkańcy otchłani, Wilk Morski, Żelazna Stopa, wreszcie powieść autobiograficzna Martin Eden.
Jednym z późniejszych utworów, które wytrzymały próbę czasu, jest Bellew Zawierucha (1912). Przygoda, zdrowy optymizm, humor, nierzadko wisielczy, surowy krajobraz śniegów i lodów, no i oczywiście osoba głównego bohatera – oto co łączy cykl tych opowieści z Dalekiej Północy.
Łopieńska Barbara N.
Łopuszański Piotr
Piotr Łopuszański, urodzony w 1966 r. we Francji. Pisarz, publicysta, autor książek z cyklu Warszawa literacka, biografii Gustawa Holoubka i innych. Z wykształcenia filozof. Od 1986 r. zajmuje się badaniem życia i twórczości Bolesława Leśmiana. Napisał o poecie cztery książki i wiele artykułów. Ogłosił nieznane teksty poety, odnalazł niepublikowane dokumenty.
fot: Kinga Strzelecka-Pilch
Loth Roman
Profesor zwyczajny Polskiej Akademii Nauk, jego specjalnościami są bibliografia, dokumentacja, edytorstwo naukowe, historia literatury polskiej.
Jest pracownikiem Instytut Badań Literackich PAN, członkiem Komitetu Nauk o Literaturze PAN a także Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Wydział I Językoznawstwa i Historii Literatury. Jego autorstwa są m.in.: Bibliografia i biblioteka w pracy polonisty, Jan Józef Lipski (25 V 1926-10 IX 1991), Nienapisany pamiętnik: wątek wspomnieniowy w „Dzienniku” Jana Lechonia.
Łoziński Władysław
Studiował na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Lwowskiego. Współpracował z prasą społeczno-literacką, m.in. z „Dziennikiem Literackim”, „Przeglądem Powszechnym”, „Gwiazdką Cieszyńską”. Był redaktorem „Gazety Lwowskiej”, którą zreformował i rozbudował, oraz „Dzwonka”. Przez kilka lat pełnił funkcję sekretarza naukowego Fundacji im. Ossolińskich, był wiceprezesem Towarzystwa Historycznego, prezesem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, członkiem Akademii Umiejętności. Zajmował się także sprawami społeczno-politycznymi, pełniąc funkcję posła do wiedeńskiej Rady Państwa, następnie członka Izby Panów.
Pisał powieści obyczajowe (m.in. Ze światem, Czarne godziny), historyczne (m.in. Pierwsi Galicjanie, Oko proroka, Skarb watażki, Madonna Busowiska), a także artykuły, opowiadania historyczne oraz opracowania poświęcone sztuce, prawom i obyczajom, (m.in. Życie polskie w dawnych wiekach). Był prekursorem badań nad historią Lwowa oraz ochrony i konserwacji jego zabytków, propagował tworzenie muzeów.
Artykuł dr Łucji Charewiczowej w Kurierze Literacko-Naukowym, 23.05.1938, nr 21
Relacja z nadania Władysławowi Łozińskiemu tutułu doktora filozofii honoris causa na Uniwersytecie Lwowskim Tygodnik Illustrowany nr 15, 14.04.1900
Łubieński Tomasz
Urodził się 18 kwietnia 1938 roku w Warszawie. Ukończył I Liceum TPD im. Bronisława Limanowskiego na Żoliborzu. Studiował najpierw historię, potem polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował w redakcjach „Polski” (Zachód), „Kultury”, „Teatru”, „Tygodnika Solidarność”, „Nowych Książek”. Pisywał m.in. w „Tygodniku Powszechnym”, „Zeszytach Literackich”, „Dialogu”, „Aneksie”, „Gazecie Wyborczej”. Współzałożyciel miesięcznika „Res Publica”. Opublikował m.in. eseje: Bić się czy nie bić, Czerwonobiały, Bohaterowie naszych czasów, Norwid wraca do Paryża, M jak Mickiewicz, Ani tryumf, ani zgon, Wszystko w rodzinie, Zaczęło się we wrześniu, Molier nasz współczesny; powieści: Pod skórą, Turnus; zbiór poezji Nieobecni mają rację. Wystawiono jego dramaty, m.in.: Zegary (Teatr Stary, Kraków), Koczowisko (Teatr Współczesny, Wrocław; Teatr Narodowy, Warszawa), Śmierć Komandora (Teatr Współczesny, Wrocław; Teatr Dramatyczny, Warszawa), Ostatni (Teatr Narodowy, Warszawa). Tłumaczył Boską komedię Dantego i sztuki teatralne z języka francuskiego. Członek SPP i Pen Clubu.
Łuczeńczyk Andrzej
Andrzej Łuczeńczyk urodził się 10 stycznia 1946 roku (właśc. 10 grudnia 1945 roku) w Ludwinie, koło Łęcznej (pod Lublinem). Był synem Bronisława Młynarczyka i Walentyny z d. Łuczeńczyk.
W latach 1952–1958 ukończył sześć klas Szkoły Podstawowej w Ludwinie, zaś klasę siódmą w roku szkolnym 1959/60 w Bytowie, w woj. koszalińskim. W latach 1960–1962 uczęszczał do LO im. S. Staszica w Lublinie, a maturę uzyskał w styczniu w 1978 r. w Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących w Lublinie. W roku 1979 zamieszkał w Wieluniu i ożenił się z Katarzyną Szczepańską, wkrótce został ojcem Pauliny, Weroniki i Alberta. Pracował w tym czasie w cementowni. Jednak w 1984 roku powrócił do Ludwina, gdzie przejął obowiązki w rodzinnym gospodarstwie rolnym. Dodatkowo w okresach grzewczych wykonywał obowiązki palacza w miejscowym Gminnym Ośrodku Zdrowia.
W 1969 roku zadebiutował trzema wierszami w miesięczniku „Radar” i opowiadaniem Więzienie w czasopiśmie „Kamena”. Należał do Korespondencyjnego Klubu Młodych Pisarzy. Za życia autora ukazały się 32 publikacje – 4 książki, 25 tekstów w prasie i 3 w wydawnictwach zbiorowych. Najważniejsze z nich to powiadania: Dereś (1970), Pociągi powrotne (1970), Łyżka (1970), Piłkarze (1970), Przez puste ulice (1976), Słońce (1976), Jasne pokoje (1977), Wilk (1983) – tłumaczony na język niemiecki i słowacki, Gra w szachy (1983), mikropowieść Gwiezdny książę (1984), opowiadania Kiedy otwierają się drzwi (1985), Dzieci areny (1988), mikropowieść Wyzwanie (1990).
W 1985 roku Łuczeńczyk został członkiem Związku Literatów Polskich. W 1986 roku otrzymał szereg nagród za swoją twórczość (Nagroda im. Edwarda Stachury, Nagroda Literacka im. Stanisława Piętaka, Nagroda im. Bolesława Prusa, Premia Wieczystej Fundacji im. Zofii i Jana Karola Wendów), w kolejnym roku – nagrodę Funduszu Literatury i nagrodę społeczno-kulturalną Wojewody Lubelskiego.
Zmarł w swojej rodzinnej miejscowości 12 sierpnia 1991 roku.
Luter Andrzej
Andrzej Luter jest księdzem rzymskokatolickim, asystentem kościelnym Towarzystwa „Więź”, publicystą Tygodnika Powszechnego, Więzi, Znaku, Dialogu i miesięcznika Kino. Aktywny duszpastersko w środowiskach dziennikarskich i twórczych.
fot. Mirela Tomczyk
Magierowa Barbara
Makowiecki Andrzej Z.
Prof. dr hab. Andrzej Zdzisław Makowiecki (ur. w 1939 r. w Warszawie) – emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Teatralnej, historyk literatury okresu Młodej Polski i Dwudziestolecia Międzywojennego, wielbiciel kawy i kawiarni. Autor książek m.in.: Młodopolski portret artysty (1971), Tadeusz Żeleński-Boy (1974), Trzy legendy literackie. Przybyszewski – Witkacy – Gałczyński (1980), Wokół modernizmu (1985), Słownik postaci literackich (2000).
fot. Irena Makowiecka
Marianowicz Antoni
Antoni Marianowicz, pisarz, urodził się stosunkowo niedawno, bo w roku 1924. Przeżył Hitlera i Stalina, którzy obaj mieli do niego pretensje o niesłuszne pochodzenie: rasowe, klasowe i wszelkie inne. Zmarł w 2003 roku.
Debiutował jako osiemnastolatek tłumaczonym a wiele języków wierszem Ptak, potem pisał już utwory nie tak udane. Debiut książkowy: Przejrzyste aluzje (1949). Wydał ok. 20 zbiorów wierszy, tzw. satyrycznych, utworów z kategorii purnonsensu (m.in. przekład Przygód Alicji w krainie czarów), wierszyków dla dzieci.
Poza tym utwory teatralne (oryginalne oraz adaptacje i tłumaczenia) m.in. głośnych musicali My Fair Lady (z J. Minkiewiczem), Skrzypek na dachu, wiele audycji radiowych, programów telewizyjnych, szopek, itp.
Był przez wiele lat związany ze „Szpilkami”, w roku 1954 prowadził pierwszy „odwilżowy” kabaret „Stańczyk”, wydał kilka książek wspomnieniowych: Pchli targ (1991), Życie surowo wzbronione (1995), dziennik Polska, Żydzi, Cykliści (1999). Od roku 1996 był prezesem ZAikS-u. Otrzymał wiele nagród, został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta (1998). Wiele podróżował, uchodził za bywałego (czyli według słownika Karpowicza „biegłego, doświadczonego, otartego między ludźmi”). Hobby: ocieranie się między ludźmi.
Markiewicz Jarosław
Jarosław Markiewicz (1942–2010) – poeta, eseista i malarz, autor ośmiu tomów wierszy (m.in. Podtrzymując radosne pozory trwania pochodu, W ciałach kobiet wschodzi słońce oraz i) i eksperymentalnej prozy Cdla alternatywnych środowisk artystycznych i duchowych. haos wita w tobie łotra i świętego. Kojarzony z Orientacją Poetycką „Hybrydy” i Nową Falą, w swojej praktyce pisarskiej i życiowej koncentrował się na przekraczaniu granic ludzkiej świadomości, osiągając rezultaty niepozwalające zaszeregować go do żadnej z pokoleniowych formacji. Był twórcą Teatru Robotniczego, pionierem polskiego buddyzmu zen, a w stanie wojennym redaktorem podziemnego wydawnictwa Przedświt. Jego warszawskie mieszkanie przez dziesięciolecia było przystanią dla alternatywnych środowisk artystycznych i duchowych.
fot. Jeremiasz Markiewicz
Markowska Wanda
Absolwentka Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1939–1941 pracowała w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie.
Po zakończeniu wojny została redaktorką Wydawnictwa Książka w Łodzi. W 1949 r. zamieszkała w Warszawie.
Debiutowała w 1945 r. na łamach prasy jako publicystka. Jest autorką publikacji o tematyce historycznej i historyczno-literackiej (m.in. Literatura polska epoki odrodzenia, Droga na barykady Komuny, Adam Mickiewicz). Wspólnie z Anna Milską wydała wiele zbiorów baśni różnych narodów.
Markuza Biruta
Biruta Markuza, malarka, scenografka, autorka wielu książek opisujących obyczaje i kuchnię litewską oraz jej egzotyczne podróże.
Markuza Józef
Józef Markuza (1902–1994), urzędnik państwowy niepodległej Litwy, mieszkał w swej ojczyźnie do 1944 roku. Jako przedstawiciel inteligencji litewskiej zagrożony represjami NKWD uciekł z kraju wraz z rodziną przed nadciągającą Armią Czerwoną. Po miesiącach tułaczki i wielu niebezpiecznych zdarzeniach rozpoczął nowe życie na polskich Ziemiach Odzyskanych. Spisany po latach pamiętnik uzupełniła jego córka, Biruta Markuza, malarka, scenografka, autorka wielu książek opisujących obyczaje i kuchnię litewską oraz jej egzotyczne podróże.
Matuszewska Ewa
Dziennikarka („Tygodnik Solidarność”, „Uroda”), współautorka książek Wandy Rutkiewicz Na jednej linie i Karawana do marzeń.
Przez wiele lat związana emocjonalnie z Tatrami, w 1998 roku, wraz z mężem, historykiem sztuki, przeniosła się z Warszawy do Zakopanego. Mieszkała w Edmarowie, drewnianej willi z 1925 roku, niegdyś własności Edmunda i Marii Strążyńskich, którzy często gościli u siebie Witkacego. Jej książka o Wandzie Rutkiewicz powstała właśnie w tym domu.
Ewa Matuszewska zmarła 28 marca 2018 roku w Zakopanem.
Matuszewski Ryszard
Od młodości włączał się czynnie w życie środowisk twórczych Warszawy. Zadebiutował jako poeta, wydając w 1924 roku tomik wierszy (wspólnie z Janem Kottem i Włodzimierzem Pietrzakiem).
Czas okupacji niemieckiej nie przerwał jego aktywności, przeniesionej do podziemia. Po wojnie współpracował z łódzką „Kuźnicą”, następnie z „Nową Kulturą”. W latach 50. kierował działem literatury współczesnej Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Od 1960 do 1977 roku był kierownikiem działu literatury współczesnej w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Współpracował z wieloma pismami literackimi, między innymi z „Literaturą” i „Rocznikiem Literackim”. Tłumaczył poezję francuską, pisał podręczniki szkolne do języka polskiego.
Autor zbioru esejów i szkiców literackich Moje spotkania z Czesławem Miłoszem, książek wspomnieniowych: Żółte dzioby, zielone lata.
Maurier Daphne du
Strona poświecona Daphne du Maurier
Michalik Gabriel
Gabriel Michalik, reporter. Przyszedł na świat w roku 1974 w rodzinie od trzech pokoleń związanej z teatrem.
Autor o sobie:
Konfrontując ciężkie przeżycia i twórcze kryzysy najbliższych z własnym brakiem talentu scenicznego, postanowił trzymać się od aktorstwa na spory dystans. Karierę zawodową rozpoczynał jako obnośny sprzedawca skarpetek, następnie był gońcem. Na początku lat 90. wypił piwo ze znajomym, który szedł w swoich sprawach do „Tygodnika Solidarność”. W ten sposób Michalik został reporterem. Pracował następnie i publikował w kilkunastu polskich periodykach, od prasy kobiecej po główne tygodniki i dzienniki kraju. Realizował materiały dla telewizji, pisał korespondencje z Bośni i Albanii czasów wojny domowej.
W 2000 roku wyniósł się z Warszawy do pałacu w Karnkowie na ziemi dobrzyńskiej, gdzie starał się wskrzesić XIX-wieczne formy życia.
Umęczony wskrzeszaniem, sam wskrzeszenia już wymagający, wrócił po siedmiu latach do Warszawy, aby zaraz później wyjechać na tzw. białe niedźwiedzie, do Permu na Uralu. Tam, zapewne w wyniku pomyłki, zaproponowano mu pracę na miejscowym uniwersytecie w charakterze „zagranicznego konsultanta”. Opowiadał studentom o wolnych mediach. Jego kariera wykładowcy akademickiego była tyleż błyskotliwa, co krótka. Rosyjskie blogi podsumowały obecność Michalika w Permie wezwaniem „won zasrany polaczku”. Posłuszny tej dyrektywie, wrócił do Polski i dopisał ostatnie rozdziały książki o Skolimowie Hamlet w stanie spoczynku. Wcześniej ukazały się jego: m.in zbiór reportaży O miłości, śmierci i bitnej piekarzowej (Warszawa 2002) i W poszukiwaniu własnej drogi (wraz z Marią Szyszkowską, Warszawa 2007).
Żonaty, ma syna.
Michałowski Witold S.
W latach 1980–1984, kiedy mieszkał w Ameryce Północnej, współpracował z czasopismami polonijnymi jako Michał Bereha.
W 1992 roku założył Fundację Odysseum – Ośrodek Dokumentacji Dokonań Polaków w Świecie, działającą pod patronatem Muzeum Azji i Pacyfiku. Autor wielu powieści, w tym wielokrotnie wznawianego Testamentu Barona (1972) o chanie Ungernie, oraz reportaży Z szerokiego świata (1987), Szi-Kun (1996), Płonący Kaukaz (2000), Wysłańcy innego Nieba, (2002). Interesował się postacią Antoniego Ferdynanda Ossendowskiego, czego owocem były liczne podróże jego szlakami oraz poświęcone mu książki, m.in. Wielkie safari Antoniego O.
Michalski Dariusz
Dziennikarz, publicysta muzyczny, prezenter radiowy, dawniej – telewizyjny. Miłośnik, znawca i dokumentalista rock & rolla, historyk muzyki rozrywkowej. Przez ponad ćwierć wieku autor najstarszej w Polsce rubryki muzycznej „Metronom” w dzienniku „Sztandar Młodych”. W latach 80-tych wspólnie z Ryszardem Wolańskim stworzył dla telewizji wieloodcinkowy „Leksykon Polskiej Muzyki Rozrywkowej”. Przez wiele lat współpracował z radiową Trójką, prowadząc m.in. magazyn muzyczny „Interradio”, współpracował również z Radiem Bis (m.in. cykliczna audycja „Klub czarnej płyty”). W Iskrach wydał: Starszy Pan A. Opowieść o Jerzym Wasowskim (2005), Powróćmy jak za dawnych lat (2007) – pierwszy tom historii polskiej muzyki rozrywkowej, a 2009 roku ukazał się tom drugi Piosenka przypomni Ci... czyli Historia polskiej muzyki rozrywkowej (lata 1945–1958) oraz Kalina Jędrusik (2010). Autor wielu książek poświęconych muzyce, m.in. pięciotomowej Lekkiej muzy – pierwszego w Europie kompendium muzyki rozrywkowej i show-businessu, książek o charakterze biograficznym: Lennon, Niemen o sobie, Jam jest Alina czyli Janowska Story, Dookoła Wojtek, Czesław Niemen, Czy go jeszcze pamiętasz?
fot. Mirela Tomczyk
Mickiewicz Władysław
Władysław Mickiewicz (23 czerwca 1838 – 9 czerwca 1926) najstarszy syn Adama Mickiewicza i Celiny z Szymanowskich.
Był działaczem emigracyjnym, niestrudzonym strażnikiem pamięci i wydawcą twórczości swojego ojca. Tłumaczył literaturę polską na francuski i publikował ją. Popularyzował kulturę i historię Polski, zakładając w 1864 roku Księgarnię Luksemburską i fundując w 1903 roku Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu. Jest autorem Pamiętników – źródła wiedzy na temat Wieleiej Emigracji i działań Polaków zmierzających do odzyskania niepodległości Ojczyzny.
Biogram Władysława Mickiewicza w Ilustrowanym Kuryerze Codziennym. 1926, nr 159 (12 VI)
Mikołejko Zbigniew
Zbigniew Mikołejko (ur. w 1951 r. w Lidzbarku Warmińskim), filozof i historyk religii, eseista. Kierownik Zakładu Badań nad Religią i profesor w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, członek Akademii Amerykańskiej w Rzymie, wykładowca różnych uczelni warszawskich. Autor blisko tysiąca publikacji w ośmiu językach. Ważniejsze książki: Katolicka filozofia kultury w Polsce w epoce modernizmu (1987), Mity tradycjonalizmu integralnego (1998), Emaus oraz inne spojrzenia do wnętrza Pisma (1998), Śmierć i tekst. Sytuacja ostateczna w perspektywie słowa (2001), Żywoty świętych poprawione (2001, 2004, 2011), W świecie wszechmogącym. O przemocy, śmierci i Bogu (2009), We władzy wisielca, t. 1–2 (2012–2014).
fot. Małgorzata Mikołajczyk
Milewski Stanisław
Przez rok studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Warszawskim i przeniósł się następnie na filologię polską. Pracę magisterską, która została opublikowana, pisał u językoznawcy i varsavianisty – prof. dr Bronisława Wieczorkiewicza. W 1954 r. podjął pracę w administracji organizującego się właśnie Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN, gdzie zatrudniony był do 1965 r., współpracując w tym czasie z kilkoma czasopismami. Następnie przez ćwierć wieku pracował w „Gazecie Prawniczej” jako sekretarz redakcji i zastępca redaktora naczelnego. Specjalizował się w historii przestępczości i wymiaru sprawiedliwości, pisując też przez wiele lat reportaże i sprawozdania z głośnych procesów sądowych.
Autor licznych artykułów w wielu czasopismach, także popularno-naukowych i naukowych (m.in. Obraz więzień w XIX-wiecznych pamiętnikach, Kara wystawienia na widok publicznyi cykl Przygotowanie zawodowe adwokatów od czasów staropolskich do końca XIX wieku). Publikował w „Palestrze” wieloodcinkową Historię czasopiśmiennictwa prawniczego od końca XVIII do początków XX wieku; jest to znacznie rozszerzona wersja pracy doktorskiej pisanej na Wydziale Dziennikarstwa UW pod kierunkiem prof. dr Aliny Słomkowskiej, nieukończonej we właściwym czasie na skutek długotrwałej choroby.
Zmarł 30 września 2013 roku.
Zdj. Przemysław Kutnyj
Miliszkiewicz Janusz
Dziennikarz, znawca rynku antykwarycznego i prywatnych kolekcji. Pracował w „Twoim Stylu” i „Pani”.
W „Playboyu” przez siedem lat publikował portrety psychologiczne bohaterów masowej wyobraźni, między innymi Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Pendereckiego, Hanny Krall. O inwestowaniu w sztukę pisuje w dziale ekonomicznym „Rzeczpospolitej” i w „Forbesie”.
Jego książka Polskie gniazda rodzinne dokumentuje prywatne zbiory. Jest współautorem bestselleru Kolekcja Porczyńskich – genialne oszustwo? Odważnie walczy o prawa klientów rynku antykwarycznego. W „Art and Business” ukazuje się cykl jego felietonów „Masońskie wersety”. Zamieszany w słynną prowokację dziennikarską telewizji TVN ze sprzedażą fałszywego obrazu Franciszka Starowieyskiego pod tytułem Zjawa; felietony podpisuje jako Janusz Zjawa.
Mleczko Andrzej
Studiował na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Jako rysownik zadebiutował w 1971 r. Od 1975 r. jego rysunki pojawiają się w wielu polskich i międzynarodowych periodykach (ukazało się ich już ponad 10 000). W 1983 r. założył w Krakowie własną galerię rysunku, którą prowadzi do dziś. Prezentował swoje prace na wielu indywidualnych wystawach w Polsce i za
granicą. Zajmuje się także grafiką warsztatową, plakatem, ilustracją książkową, malarstwem oraz, od czasu do czasu, scenografią. Jego rysunki pojawiają się stale na łamach „Polityki".
Andrzej Mleczko został laureatem Nagrody Kisiela 2010 w kategorii "publicysta".
fot. Mirela Tomczyk
Młynarski Wojciech
fot. Jerzy Strzeszewski
Modiano Patrick
Modzelewski Karol
Ukończył studia na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1959–1961 był stypendystą Fondazione Giorgio Cini w Wenecji.
Pracę naukową rozpoczął w Instytucie Historii UW, skąd został zwolniony z przyczyn politycznych. Pracował w Instytucie Historii Kultury Materialnej PAN. W okresie PRL działacz opozycji demokratycznej i współzałożyciel Solidarności. Kilkakrotnie aresztowany i więziony m.in. za list otwarty do partii i działalność związkową. W latach 1989–1991 senator III RP. Tytuł profesora uzyskał w 1990 r. W latach 1992–1994 był wykładowcą Uniwersytetu Wrocławskiego, w 1994 r. został pracownikiem Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Wykładał także w paryskiej École des Hautes Études en Sciences Sociales, w Collège de France i na rzymskim uniwersytecie La Sapienza. Ma na swym koncie wiele prac naukowych z zakresu historii średniowiecznej. Barbarzyńska Europa została uhonorowana już wieloma prestiżowymi nagrodami.
Morawski Michał
Morton Józef
Mrożek Sławomir
fot. Hugo Jehle
Mycielski Zygmunt
Kompozytor, pisarz i publicysta – ur. 17 sierpnia 1907 r. w Przeworsku. Studia muzyczne odbył pod kierunkiem Rizziego w Krakowie oraz Nadii Boulanger i Paula Dukasa w paryskiej École Normale de Musique.
W Paryżu przebywał do 1936 roku, gdzie był m.in. założycielem Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polskich i przez pewien czas jego prezesem. Po powrocie do Polski zajmował się komponowaniem i publicystyką muzyczną. W 1939 roku brał udział w kampanii wrześniowej. Przedostał się do Francji, gdzie dostał się do niewoli i przebywał w obozie jenieckim do 1945 roku. Potem wrócił do Polski. Włączył się czynnie w organizowanie powojennego życia muzycznego. Był m.in. prezesem Związku Kompozytorów Polskich i redaktorem naczelnym „Ruchu Muzycznego”. W roku 1968 za swą bezkompromisową postawę (opublikował w paryskiej „Kulturze” „List otwarty do muzyków czeskich i słowackich"), został na ponad dwadzieścia lat wykreślony z życia publicznego – nie wykonywano jego utworów, zakazano publikacji. Na jego twórczość składają się pieśni, utwory kameralne i symfoniczne, wśród których zwracają uwagę te z ostatniego okresu twórczości – Liturgia Sacra, Trzy psalmy, Fragmenty.
Zygmunt Mycielski zmarł 5 sierpnia 1987 roku i został pochowany w rodzinnym majątku w Wiśniowej.
Nałęcz Tomasz
Profesor Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Jest członkiem założycielem Unii Pracy, a od 1998 r. jej wiceprzewodniczącym.
W latach 1993–1997 był posłem na Sejm RP, a od 1995 r. jest członkiem Stowarzyszenia Euroatlantyckiego. Jest autorem wielu publikacji o tematyce historycznej (m.in. Polska organizacja wojskowa 1914–1918, Józef Piłsudski – legendy i fakty) oraz współautorem podręczników. Otrzymał Nagrodę Ministra Edukacji Narodowej.
Nawrocka-Dońska Barbara
Nicieja Stanisław Sławomir
Historyk, biografista, eseista, długoletni rektor Uniwersytetu Opolskiego, senator V kadencji, jest autorem kilkunastu książek, setek artykułów i wielu dokumentalnych filmów telewizyjnych. Dzięki książkom Cmentarz Łyczakowski we Lwowie, Cmentarz Obrońców Lwowa, Twierdze kresowe Rzeczypospolitej, czy Kresowe Trójmiasto. Truskawiec-Drohobycz-Borysław zyskał rangę wielkiego znawcy Polskich Kresów. Z pasją i literackim wyczuciem pisze o ich trudnej historii, dawnych i współczesnych mieszkańcach i dzisiejszej sytuacji.
Nijakowski Lech M.
dr hab., kierownik Zakładu Socjologii Ogólnej w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, stały doradca Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP (od 2001 roku), członek redakcji „Przeglądu Humanistycznego”, „Studiów Socjologiczno-Politycznych” oraz „Zdania”. Stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (2004–2005), laureat m.in. Nagrody im. Stanisława Ossowskiego oraz Nagrody Naukowej Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych Polskiej Akademii Nauk im. Ludwika Krzywickiego. Ostatnio opublikował m.in.: Pornografia. Historia, znaczenie, gatunki (Iskry, 2010), Rozkosz zemsty. Socjologia historyczna mobilizacji ludobójczej (Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013), Świat po apokalipsie. Społeczeństwo w świetle postapokaliptycznych tekstów kultury popularnej (Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2018).
Nowaczewski Artur
Artur Nowaczewski urodził się w 1978 roku.
Poeta, krytyk literacki, podróżnik, adiunkt w Katedrze Teorii Literatury i Krytyki Artystycznej na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 1989–1991 mieszkał w Korei Północnej, swoje wspomnienia stamtąd zawarł w książce Dwa lata w Phenianie. Autor książek literaturoznawczych i zbiorów wierszy, z których ostatni – Kutabuk znalazł się w finale Orfeusza – Poetyckiej Nagrody im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego za najlepszy tom roku 2015. Jego poezję tłumaczono na języki angielski, chorwacki, czeski, niemiecki, ukraiński, turecki.
Członek zespołu Kutabuk, z którym wykonuje swoje wiersze w rytm muzyki. Mieszka w Gdyni.
Blog Artura Nowaczewskiego
Nowak Maciej J.
Nowakowski Marek
Debiutował w 1957 roku ogłoszonym na łamach „Nowej Kultury” opowiadaniem Kwadratowy. W swojej twórczości zajmował się oficjalnie przemilczanymi obszarami życia, ludźmi z tzw. marginesu społecznego i z peryferii wielkomiejskich. Bohaterowie wielu jego utworów to ludzie skłóceni z prawem, złodzieje i przestępcy. Wydał m.in. zbiory opowiadań: Ten stary złodziej, Benek Kwiaciarz, Silna gorączka, Zapis, Książę Nocy. Jest autorem książek: Raport o stanie wojennym, Homo Polonicus, Grecki bożek, Nekropolis, Syjoniści do Syjamu. Jako uważny obserwator i krytyk współczesnej rzeczywistości, przygląda się jej z ironicznym nieraz dystansem, ukazując z tęsknotą miejsca, które dziś już często nie istnieją, konfrontując jednocześnie swoje wspomnienia ze współczesnością.
Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Zmarł 16 maja 2014 r.
Odrowąż-Pieniążek Janusz
Polski historyk literatury, muzeolog, w latach 1972–2009 dyrektor Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie (ur. 2 lipca 1931 w Opatowicach, zm. 8 grudnia 2015 roku w Warszawie).
Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1954–1955 był sekretarzem komitetu redakcyjnego Wydania Jubileuszowego Dzieł Adama Mickiewicza. Od 1956 pracownik naukowy Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Od 1967 sekretarz komitetu redakcyjnego Wydania Krytycznego Dzieł Wszystkich Adama Mickiewicza. W 1972 objął funkcję dyrektora Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza.
Od 1981 był redaktorem naczelnym „Muzealnictwa”. Działa w Towarzystwie Przyjaciół Książki, w latach 1971–1973 i 1975–1977 był wiceprezesem, a w latach 1973–1975 prezesem Oddziału Warszawskiego.
ORDERY, ODZNACZENIA I NAGRODY:
W 2012 roku, za wybitne zasługi dla kultury narodowej, za osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i działalności publicystycznej w dziedzinie historii literatury, za wspieranie rozwoju muzealnictwa, został odznaczony przez prezydenta Bronisława Komorowskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
7 grudnia 2009 roku z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Laureat nagrody m.st. Warszawy.
WYBRANE PUBLIKACJE:
Opowiadania paryskie, 1963
Teoria fal, 1964
Małżeństwo z Lyndą Winters albo Pamiątka po Glorii Swanson, 1971
Party na calle Guatemala, 1974
Danuta Knysz-Tomaszewska,Halina Suwała, Janusz Odrowąż-Pieniążek (red.), Paul Cazin diariste, épistolier, traducteur, Warszawa 1997.
Więcej niż świadek, Wydawnictwo Iskry 2007
Biogram zaczerpnięty ze strony Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
Odrowąż-Pieniążek Jerzy
Olszański Tadeusz
Dziennikarz, publicysta, tłumacz. Syn Tadeusza Olszańskiego i Katarzyny Simenfalvy, z pochodzenia Węgierki. Urodził się i dzieciństwo spędził w Stanisławowie.
W czasie drugiej wojny światowej przebywał jako uchodźca na terenie Węgier. Ukończył studia dziennikarskie na Uniwersytecie Warszawskim. Od tego czasu pracuje jako dziennikarz, specjalizujący się głównie w tematyce Węgier oraz sporcie. W latach sześćdziesiątych kierował działem sportowym w redakcji „Sztandaru Młodych”. Później pracował w redakcji „Sportowca”, Telewizji Polskiej oraz w Krajowej Agencji Wydawniczej. W latach 1990–1994 pracował jako korespondent Polskiego Radia i Telewizji na Węgrzech oraz w Jugosławii. Publicysta tygodnika „Polityka”. Jako dziennikarz sportowy wielokrotnie relacjonował Igrzyska Olimpijskie. Jest również autorem wielu książek o tematyce sportowej. Dokonał ponadto około 40 przekładów literatury węgierskiej, w tym Chłopców z placu broni Ferenca Molnára i Byłem asystentem doktora Mengele Miklosa Nyiszli. Zdobył wiele krajowych i zagranicznych nagród oraz wyróżnień. W latach 1986–1990 był dyrektorem Ośrodka Kultury Polskiej w Budapeszcie. Członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Republiki Węgierskiej.
Osiatyński Wiktor
Wykładowca wielu uczelni w Polsce i za granicą, w tym University of Chicago Law School oraz Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego w Budapeszcie. Członek Komitetu Helsińskiego w Polsce. Był doradcą komisji konstytucyjnej w Polsce. Jako członek Rady Open Society Institute oraz przedstawiciel OSI w organizacji Prison Reform International brał udział w opracowywaniu oraz wdrażaniu reform więziennictwa w wielu krajach. Był założycielem Komisji Edukacji w Dziedzinie Alkoholizmu i Innych Uzależnień.
Napisał około dwudziestu książek z różnych dziedzin. Jako publicysta tygodnika „Kultura” przeprowadzał wywiady z uczonymi całego świata. Pisał również reportaże, eseje i artykuły.
Zmarł 29 kwietnia 2017 roku.
Osiecka Agnieszka
Fundacja im. Agnieszki Osieckiej Okularnicy
Agnieszka Osiecka napisała na 30. lecie istnienia Wydawnictwa Iskry piosenkę Piosenka na jubileusz Iskier
Oszajca Wacław
Wacław Oszajca (1947) – ukończył Katolicki Uniwersytet Lubelski. W 1971 r. otrzymał święcenia kapłańskie, należy do zakonu Towarzystwa Jezusowego (od 1987 r.), pracuje jako duszpasterz akademicki.
W latach 80. był przewodniczącym Lubelskiego Komitetu Pomocy Internowanym i Represjonowanym. Jako poeta debiutował na łamach miesięcznika „Msza Święta” w 1974 roku. Jest autorem kilkunastu książek przekładanych na niemiecki, włoski, rosyjski. Jako dziennikarz współpracuje z radiem i telewizją. W latach 1995–2006 pełnił funkcję redaktora naczelnego miesięcznika społeczno-kulturalnego jezuitów „Przegląd Powszechny”. Wykłada na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz na Papieskim Wydziale Teologicznym „Bobolanum”. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Rady Wschodniej Fundacji Akcent, od 2003 r. zasiada w jury Nagrody Literackiej Nike. Uhonorowany został I nagrodą w Konkursie Młodego Twórcy (1979), Nagrodą Kultury Niezależnej za r. 1990, Nagrodą poetycką im. Józefa Czechowicza: III stopnia (1981, 1983) i I stopnia (1991), Nagrodą „Feliks 93” przyznawaną przez „Gazetę Wyborczą” oraz Nagrodą Stanisława Piętaka (1993).
Owidiusz
Owidiusz (Publius Ovidius Naso) (43 p.n.e. –17 lub 18 n.e.), jeden z największych poetów rzymskich.
Autor elegii o tematyce miłosnej Amores, Heroidy – zbiór fikcyjnych listów mitycznych heroin do swych kochanków, O kosmetyce twarzy kobiecej, a także utworów ajtiologicznych: Fasti – zbioru mitów objaśniających kalendarz rzymski oraz Przemian, 250 mitów wyjaśniających pojawienie się niektórych zwierząt, roślin i ciał niebieskich. Wygnany z Rzymu z nie wyjaśnionych przyczyn, został zesłany 8 r. n.e. przez Oktawiana Augusta do Tomi nad M. Czarnym. Zmarł na wygnaniu.
Pałłasz Edward
Edward Pałłasz (ur. w 1936 r. w Starogardzie Gdańskim, zm. 22 grudnia 2019 r.), muzykolog, kompozytor muzyki symfonicznej, kameralnej i chóralnej. Współpracował z teatrami studenckimi Bim-Bom i STS (1954–1962), pełnił obowiązki kierownika muzycznego warszawskiego Teatru Komedia (1964–1966), wykładał na Wydziale Reżyserii Dramatu w PWST w Warszawie (1969–1975). W latach 1979–1997 zasiadał w Zarządzie Głównym Związku Kompozytorów Polskich oraz w Komisji Repertuarowej Festiwalu „Warszawska Jesień” (1981–1996). Wicedyrektor naczelny i artystyczny Warszawskiej Opery Kameralnej (1999–2012). Współtworzył – w imieniu ZKP – Komitet Porozumiewawczy Stowarzyszeń Twórczych i Towarzystw Naukowych (1980), członek Rady Kultury przy Prezydencie RP Lechu Wałęsie. Wieloletni wiceprezes (1984–1988, 1997–2003) i prezes (1988–1993, 2003–2009) Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Był dyrektorem Programu II Polskiego Radia (1995–1998), a także – w latach 2010–2013 – przewodniczącym Rady Programowej Polskiego Radia, której pozostał członkiem do 2016. Od roku 2013 pełni funkcję Przewodniczącego Rady Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
Laureat wielu konkursów, takich jak: Konkurs Polskiego Radia (1974), za Pod borem czarna chmura na mezzosopran i orkiestrę kameralną, Konkurs Kompozytorski im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach (1976), za Symfonię „1976”, Konkurs Kompozytorski im. Karola Szymanowskiego (1988), za Trzy pieśni kaszubskie na chór mieszany, konkurs w Trydencie (1990), za Brandelli di cielo na chór żeński. Uhonorowany Nagrodą Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci (1979), Nagrodą Prezesa Polskiego Radia i Telewizji za twórczość kompozytorską dla radia (1986), Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1989), Wielkim Honorowym Splendorem Teatru Polskiego Radia (2005). Odznaczony Krzyżem Komandorskim (1998) oraz Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (2012).
(fot. Maria Fydrych-Pałłasz)
Panejko-Wanat Katarzyna
Jako terapeutka uzależnień, pomaga zarówno dorosłym, jak i młodym ludziom w poszukiwaniu własnej drogi życiowej, jako nauczycielka w dość nietypowej szkole towarzyszy dzieciom w poznawaniu świata, doktorantka na Wydziale Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego, współautorka programu profilaktycznego Cienka Czerwona Linia. Szczęśliwa żona i matka dwójki dzieci, dzięki którym nauczyła się kochać i budować relacje oparte na zaufaniu i poszanowaniu potrzeb zarówno swoich i drugiego człowieka.
Pasek Jan Chryzostom
Jan Chryzostom Pasek, herbu Doliwa (ok. 1636–1701) polski pamiętnikarz epoki baroku. Rodem z Mazowsza, wykształcony w kolegium jezuickim w Rawie Mazowieckiej, przez 10 lat prowadził barwne i burzliwe życie żołnierza.
Służył m.in. pod komendą S. Czarnieckiego, walcząc ze Szwedami, Węgrami, Rosjanami i biorąc udział w wyprawie do Danii. Był pieniaczem i awanturnikiem procesującym się nieustannie, pięciokrotnie skazany na banicję, a w 1700 roku na infamię. W czasie rokoszu Lubomirskiego stanął po stronie króla, ale przyznawał również wiele racji opozycji i krytykował bratobójcze walki. Od 1667 roku prowadził już stateczne życie ziemiańskie (we wsi Smogorzów w dzisiejszym woj. świętokrzyskim).
Paszkiewicz Bogumił
BOGUMIŁ PASZKIEWICZ – dziennikarz, wydawca.
Lubi ludzi, kocha książki, uwielbia jazz.
Na Uniwersytecie Warszawskim bardzo długo studiował prawo a następnie dziennikarstwo, ale za swoje prawdziwe uniwersytety uważa STS, Hybrydy i Stodołę.
FOT. WOJTEK MANN
Petrozolin-Skowrońska Barbara
Barbara Petrozolin-Skowrońska, jest historykiem, redaktorem, autorką scenariuszy słuchowisk radiowych, artykułów oraz książek, z których najbardziej znana Przed tą nocą – nazwana została ,,prawdziwym wehikułem czasu”, który przenosi czytelnika w dramatyczne lata, miesiące i dni poprzedzające wybuch powstania styczniowego (wyd. 1988, 1997, 2013, pt. Przed nocą styczniową). W latach 1990–1998 redaktor naczelna Encyklopedii PWN, wydała m.in. nagrodzoną licznymi nagrodami Encyklopedię Warszawy (1994; Suplement 1996). W Instytucie Historycznym PAN współpracowała z Pracownią Dziejów Warszawy, a także z Pracownią Dziejów Inteligencji. W Towarzystwie Przyjaciół Warszawy przez 10 lat była przewodniczącą Komisji Historycznej.
Pietrkiewicz Jerzy
Piwkowska Anna
ANNA PIWKOWSKA, poetka i pisarka, autorka dziesięciu tomików poezji. Ostatnio wydała tomy poetyckie: Farbiarka (Znak, 2009) – uhonorowany Nagrodą Literacką Miasta Warszawy w kategorii literatura piękna dla dorosłych, oraz Lustrzanka (Zeszyty Literackie, 2012). Jest autorką powieści opartej na biografii austriackiego poety Georga Trakla Ślad łyżwy (2007) oraz książki eseistycznej o rosyjskiej poetce Achmatowa, czyli kobieta (2003). Obie książki otrzymały Nagrodę Warszawskiej Premiery Literackiej. W roku 2002 uhonorowana Wyróżnieniem Fundacji Kościelskich za tomik Po. Jej wiersze tłumaczone były między innymi na języki: angielski, rosyjski, niemiecki, włoski, słoweński, francuski, hiszpański, kataloński, słowacki i publikowane w licznych antologiach, między innymi w Rosji: Polskije poetessy (2002) oraz w Anglii: Six Polish Poets (2009). Ostatnio wydała powieść dla młodzieży Franciszka (Zeszyty Literackie, 2014), która otrzymała główną nagrodę polskiej sekcji IBBY dla najlepszej książki dla młodzieży roku 2014, a także Nagrodę Literacką Miasta Warszawy (2015) w kategorii literatura piękna dla dzieci i młodzieży. W roku 2015 ukazała się jej książka pod tytułem Achmatowa, czyli Rosja (Biblioteka „Więzi”), która jest kontynuacją zainteresowań Piwkowskiej literaturą i poezją rosyjską. Poetka współpracuje z radiem, teatrem, filmem i licznymi periodykami literackimi. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz PEN Clubu. W roku 2016 ukazał się w „Znaku” jej wybór wierszy pt. Wyspa Nieborów.
fot. Wojciech Pieniążek
Piwowarczyk Dariusz
Członek Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, absolwent historii Uniwersytetu Warszawskiego, mediewista i popularyzator tej dziedziny wiedzy.
Od 1999 r. współpracownik miesięcznika „Mówią wieki”, rocznika „Studia Źródłoznawcze” oraz „Rocznika Polskiego Towarzystwa Heraldycznego”. Gość-ekspert w programach telewizyjnych (Polsat, TVN) i radiowych (Polskie Radio). Autor monografii Obyczaj rycerski w Polsce późnośredniowiecznej (XIV-XV wiek) (wyd. I, 1998, wyd. II, 2000) uhonorowanej w 1998 r. Nagrodą im. Adama Heymowskiego, przyznawaną za najlepsze prace z dziedziny heraldyki, genealogii i nauk pomocniczych historii. Ponadto opublikowałPoczet rycerzy polskich XIV i XV wieku (2004) oraz Normanowie i Bizancjum w XI stuleciu (2006). Jest również autorem artykułów naukowych poświęconych etosowi rycerskiemu (np. Funkcje i ceremoniał rycerskiego pasowania na ziemiach polskich XI-XVIII wiek), heraldyce (np. Herold Mikołaj Chrząstowski) i dziejom dyplomacji (np. Dyplomaci pierwszych Jagiellonów (1385-1454): milites spectabiles) oraz ukazującego się na łamach „Mówią wieki” cyklu Kroniki rycerskie.
Podemski Stanisław
Stanisław Podemski (ur. 20 czerwca 1929 w Mosinie, zm. 9 grudnia 2011 w Warszawie)
Ukończył wydział prawa Uniwersytetu Poznańskiego w 1952 r., przez krótki okres próbował sił w zawodzie adwokata, ale po rozczarowaniach, jakie niosło ówczesne sądownictwo, zajął się pisaniem o tym, co działo się w sądach.
Pierwsze teksty publikował w „Słowie Powszechnym”, potem znalazł zatrudnienie w redakcji „Sztandaru Młodych” (początkowo jako doradca prawny), by w niedługim czasie pisać także do warszawskiej „Kultury”, „Gazety Sądowej” i „Kuriera Polskiego”. Miał wreszcie stałą rubrykę pt. Paragraf pierwszej potrzeby w „Polityce”. O zagadnieniach prawnych mówił także w telewizyjnej „Panoramie”, w której występował przez wiele lat.
Polewka Jan
Scenograf, reżyser, dyrektor Teatru Groteska w latach 90.
Syn pisarza Adama Polewki, urodzony w Domu Literatów na Krupniczej, gdzie mieszka do dzisiaj. Jest autorem sztuk i nowych przekładów klasyki, felietonów teatralnych i scenariuszy, w tym do zrealizowanego niedawno filmu dokumentalnego Dom Literatów, czyli kartoteka zebrana.
Popow Gawrił
Gawriił Charitonowicz Popow (ros. Гаврии́л Харито́нович Попо́в; ur. 31 października 1936 w Moskwie).
Z wykształcenia ekonomista, wchodził (m.in. z Sacharowem i Jelcynem) w skład Grupy Międzyregionalnej, radykalnie opozycyjnej frakcji w rosyjskim parlamencie za czasów Gorbaczowa, potem został merem Moskwy.
Przybysławski Artur
Artur Przybysławski (ur.1970) pracuje w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Łódzkiego i w Zakładzie Teorii i Historii Sztuki ASP w Łodzi, tłumacz (przekładał m.in. de Quincey’a, Lovejoya, de Mana), otrzymał wyróżnienie Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich; stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polski.
Rakowski Mieczysław F.
Pochodził z Wielkopolski. W okresie okupacji niemieckiej pracował w Poznaniu jako robotnik w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego. Po zakończeniu wojny studiował w Instytucie Nauk Społecznych w Warszawie. Doktoryzował się z nauk historycznych. W latach 1957–1982 był redaktorem naczelnym „Polityki”. Działał w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich – w latach 1958–1961 był prezesem Zarządu Głównego. Był ostatnim premierem PRL (1988–1989) i ostatnim pierwszym sekretarzem PZPR (sierpień 1989–styczeń 1990).
W 1990 roku wycofał się z czynnego życia politycznego, brał jednak udział w debatach publicznych (był redaktorem pisma „Dziś”, pisał do „Trybuny” i „Gazety Wyborczej”). Autor książek: SDP w okresie powojennym 1949–1954, Przesilenie grudniowe, Partnerstwo, Jak to się stało, Zanim stanę przed Trybunałem, Do M.F. Rakowskiego pisali. Lata – listy – ludzie.
Redzik Adam
Doktor nauk prawnych (UJ), doktor nauk humanistycznych (KUL), redaktor w „Palestrze”, adiunkt na WPiA UKSW oraz na WSNSiR UW.
Dwukrotnie stypendysta Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2007, 2008), współzałożyciel Instytutu Allerhanda. Autor ponad dwustu opracowań z dziejów prawa, nauki prawa i czasopiśmiennictwa prawniczego, dziejów nauki, prawa porównawczego oraz regionalistyki, w tym kilku książek, m.in.: Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1939–1946 (TN KUL 2006), Prawo prywatne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie (C.H. Beck 2009), Zarys historii samorządu adwokackiego w Polsce (Naczelna Rada Adwokacka 2007, wyd. 2, 2010).
Rémond René
Znakomity francuski historyk i politolog. W młodości działał w chrześcijańskim ruchu studenckim, a w okresie okupacji niemieckiej uczestniczył we francuskim ruchu oporu.
Autor kilkudziesięciu książek poświęconych historii Francji i polityce francuskiej, roli Kościoła i religii w życiu publicznym, a także Stanom Zjednoczonym. Wydał m.in. La vie politique en France (Życie polityczne we Francji), trzytomowe Introduction à l’historie de notre temps (Wprowadzenie do historii naszych czasów) i Le nouvel anti-christianisme (Nowe antychrześcijaństwo). Sławę przyniosła mu praca poświęcona typologii francuskiej prawicy, która ukazała się po raz pierwszy w roku 1954 pt. Les droites en France de 1985 à notre temps. Profesor, wykładowca renomowanej uczelni L’institut d’études politiques de Paris (Instytut Nauk Politycznych). Od 1981 kierował Narodową Fundacją Nauk Politycznych, a w roku 1998 został wybrany do Akademii Francuskiej. Wielokrotnie wyrażał poparcie dla polskich aspiracji wolnościowych i „Solidarności”. Wyróżniony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP.
Reuth Ralf Georg
Zajmuje się historią III Rzeszy, autor biografii politycznej Adolfa Hitlera, redaktor wielotomowych dzienników Josepha Goebbelsa.
Rieck Horst
Roe Sue
Rolicki Janusz
Janusz Rolicki, urodzony w 1938 roku w Wilnie, z wykształcenia historyk, z zawodu dziennikarz. W latach sześćdziesiątych autor reportaży w „Polityce” i w „Kulturze”. W latach siedemdziesiątych kierował publicystyką kulturalną w telewizji. W stanie wojennym bez pracy. W latach dziewięćdziesiątych opublikował wywiady książkowe z Edwardem Gierkiem. Przez dwa i pół roku był redaktorem naczelnym „Trybuny”, skąd wyrzucono go w 2000 roku, m.in. za sprzeciwianie się bombardowaniom Jugosławii i protestowania przeciwko polityce społecznej rządzących, prowadzącej m.in. do masowych zamarznięć bezdomnych. Fakt ten skomentował słowami: „Czas już umierać, skoro oportunizm wydawców i wewnętrzna cenzura narzucana przez polityków nie ustępują tym z lat PRL-u!”. Opublikował dwie powieści i kilkanaście książek reportażowych.
Romaniuk Radosław
Radosław Romaniuk (ur. 1975) – literaturoznawca, edytor, doktor nauk humanistycznych. Jego zainteresowania naukowe obejmują literaturę polską i rosyjską, myśl filozoficzno-religijną i teologię prawosławia oraz kulturę białoruskiej mniejszości narodowej w Polsce. Debiutował książką o myśli filozoficzno-religijnej Lwa Tołstoja, pracę magisterską poświęcił zestawieniu antropologii Tołstoja i Gombrowicza, zaś doktorską kategorii „uspokojenia” w późnej twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. Obok opublikowanych licznych archiwaliów (m.in. dwóch tomów iwaszkiewiczowskich Dzienników i Listów do córek), swego rodzaju summą jego relacji z Iwaszkiewiczem jest dwutomowa biografia pisarza, nad którą pracuje od 2006 roku.
Strona www poświęcona twórczości Radosława Romaniuka
fot. Mirela Tomczyk
Różewicz Stanisław
STANISŁAW RÓŻEWICZ (1924–2008) reżyser filmów fabularnych i dokumentalnych oraz spektakli teatralnych, scenarzysta, wykładowca w łódzkiej Szkole Filmowej, współzałożyciel i wieloletni kierownik artystyczny Zespołu Filmowego „Tor”. Autor nagradzanych filmów, m.in.: Trzy kobiety (1956), Wolne miasto (1958), Miejsce na ziemi (1959), Świadectwo urodzenia (1961), Głos z tamtego świata (1962), Westerplatte (1967), Drzwi w murze (1973), Opadły liście z drzew (1975), Pasja (1977), Ryś (1981), Kobieta w kapeluszu (1984), Nocny gość (1989), Nasz starszy brat (1994), Gdzie zabawki tamtych lat (2007).
Rozpędowski Henryk
Był w kraju redaktorem filmów dokumentalnych, kierownikiem literackim w teatrze, redaktorem naczelnym wielkopolskiego oddziału Polskiej Agencji Prasowej, współzałożycielem i redaktorem tygodnika Ziemia i Morze. Po likwidacji pisma przez cenzurę, w 1975 roku wyjechał z PRL. Na emigracji był korespondentem, a następnie przez dwadzieścia lat redaktorem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa , autorem komentarzy do Faktów, wydarzeń, Opinii, redaktorem i prezenterem Panoram Dnia, autorem wieloletnich cyklów audycji własnych Zielona Fala i Czarno na Białym. Napisał kilkanaście słuchowisk, pisał i wystawił w Ameryce i Australii sztuki teatralne, wspólnie z Markiem Hłasko - z którym się przyjaźnił - pisał scenariusze filmowe. W Los Angeles założył i prowadził teatr polsko-amerykański, w kraju opublikował książki: "Był Chamsin" i "Marek i Sonja". Radiosłuchaczom w kraju jest znany pod pseudonimem Stanisław Julicki. Mieszka z żona, aktorka Renatą Dańską, w Kalifornii, pracuje w ogrodzie i warzywniku, maluje techniką mistrzów renesansu i baroku. Jako nastolatek ochotniczo walczył w kampanii wrześniowej, odznaczony medalem za "wzięcie Berlina", był członkiem związku zawodowego dziennikarzy amerykańskich w Nowym Jorku i światowej federacji żurnalistów w Paryżu. Do pracy w Wolnej Europie namówił go Kazimierz Wierzyński, Jan Nowak-Jeziorański zaliczał go do swoich "najbardziej utalentowanych i najbliższych współpracowników", a dyrektor naczelny wszystkich pięciu narodowych rozgłośni, do "najbardziej utalentowanych autorów i redaktorów jakich kiedykolwiek posiadała Wolna Europa".
Rubach-Kuczewska Janina
Rudnicki Janusz
Urodzony 1956 w Kędzierzynie-Koźlu. Pisarz, felietonista. Internowany 13 grudnia 1981, do Niemiec wyjechał w roku 1983. Tam studiował na Uniwersytecie w Hamburgu, po czym pałętał się po Europie. Obecnie pomieszkuje w Hamburgu i Warszawie. Od paru dobrych lat związany z „Gazetą Wyborczą”. Debiutował zbiorem opowiadań Można żyć, po czym napisał między innymi Mój Wehrmacht, Chodźcie idziemy, Śmierć czeskiego psa (nagroda im. Reymonta i nominacje: Nike, Nagroda Literacka Gdynia, Angelus), Męka kartoflana, Trzy razy tak i Życiorysta (I i II).
Oprócz wydań książkowych w Niemczech, Czechach i Bułgarii opowiadania jego tłumaczone były na włoski, węgierski, rosyjski, angielski i, po jaką cholerę nie wiadomo, ale na japoński też. Jedno z nich, Cierpienia głupiego Augusta, ukazało się w Best European Fiction 2012. W roku 2014 został laureatem polsko-niemieckiej nagrody im. Samuela Lindego.
Wiedzie mu się nieźle, nie ma powodów do narzekań.
Rutkiewicz Wanda
Osiągnięcia Wandy Rutkiewicz stawiają ją w gronie najlepszych himalaistek w historii. Zaginęła w 1992 podczas ataku szczytowego na Kanczendzongę.
Wraz z Carlosem Carsolio 12 maja o wpół do czwartej wyruszyli w górę z obozu IV na 7950 m. Po dwunastogodzinnej wspinaczce w głębokim śniegu Carsolio stanął na wierzchołku. Schodząc, napotkał Wandę na wysokości ponad 8200 metrów. Mimo braku sprzętu biwakowego zdecydowała się przeczekać noc i kontynuować wejście następnego dnia. Jej ciała nie odnaleziono. W 1994 jako jedna z trzech pierwszych osób została odznaczona (pośmiertnie) Medalem im. Króla Alberta I, przyznawanym za wyjątkowe zasługi górskie przez King Albert Memorial Foundation.
Wanda Rutkiewicz-Błaszkiewicz (ur. 4 lutego 1943 w Płungianach na Litwie, zaginęła 13 maja 1992 na stokach Kanczendzongi w Himalajach) – polska alpinistka i himalaistka, z zawodu elektronik, jedna z najbardziej znanych Polek światowego himalaizmu. Jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka stanęła na Mount Everest, najwyższym szczycie Ziemi, zaś jako pierwsza kobieta na świecie na szczycie K2.
Pierwsze kontakty ze wspinaniem miała w Górach Sokolich, skałkach koło Jeleniej Góry. Tam się zaczęła jej przygoda z górami. W Tatrach wspinała się na wielu klasycznych i bardzo trudnych drogach, m.in. północną ścianą Małego Kieżmarskiego Szczytu czy wariantem „R” na Mnichu. Poprowadziła kilka nowych dróg, m.in. na Koprowym Wierchu. Po Tatrach były Alpy, Pamir, Hindukusz i Himalaje.
Rutkowski Krzysztof
Profesor w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” (UW), pisarz i tłumacz.
Jego ważniejsze książki: Ani było, ani jest (1984); Przeciw (w) literaturze. Esej o poezji czynnej Mirona Białoszewskiego i Edwarda Stachury (1987); Braterstwo albo śmierć (1988, 1990, 1999); Męczennice z Saint-Denis (1991); Paryskie pasaże (1994, 1995, 1998, 2008); Stos dla Adama albo kacerze i kapłani (1994); Mistrz. Widowisko (1996); Raptularz końca wieku (1997); Xiężniczka. Miejsce Xawery Deybel w rodzinie Mickiewiczów (1998); Śmierć w wodzie (1999); Książę Bezdomny (1999); Kościół św. Rocha (2001); Paradoks niedojrzałości. Przyczynek do stosunków polsko-francuskich. Wydanie dwujęzyczne: polsko-niemieckie (2005); Zakochany Stendhal (2006); Ostatni pasaż. Przepowieść o byciu byle-jakim (2007); Requiem dla moich ulic (2008); Wokulski w Paryżu (2010). Przetłumaczył m.in.: Taras w Rzymie, Seks i trwogę, Życie sekretne, Noc seksualną Pascala Quignarda; Polacy na Ukrainie, Walka o ziemię, Trójkąt ukraiński Daniela Beauvois’a; Skafander i motylJean-Dominique’a Bauby’ego.
Laureat Nagrody Fundacji im. Kościelskich.
Rybakow Anatolij
Sabatini Rafael
Stona autora: Rafael Sabatini
Sadowski Maciej
W 1990 roku założył pracownię graficzną Mono specjalizującą się w projektowaniu książek. W swoim dorobku ma ponad 2500 projektów, wiele opracowań typograficznych i fotograficznych. Inicjator kilku serii i kolekcji książkowych.
Autor znaków graficznych. Współpracował, bądź współpracuje z wydawnictwami: Czytelnik, Hachette Polska, Instytut Badań Literackich, Instytut Psychologii, Iskry, Muza, PIW, Prószyński i S-ka, Spectrum Press, Studio EMKA, Twój Styl, Świat Książki, W.A.B., Wydawnictwo Dolnośląskie, PWN, VEDA, Znak i in. Dwukrotnie nominowany do Nagrody Ikar (1996 i 2012). Jako pierwszy otrzymał prestiżową nagrodę Gazety Wyborczej PUNKT, nagrodę przyznawaną przez innych grafików. Pomysłodawca nowej formy wydawniczej – Fotobiografii.
Safrin Horacy
Jako poeta debiutował w wieku 12 lat patriotycznym wierszem zamieszczonym na łamach „Głosu Stanisławowskiego”, dwa lata później (za zgodą władz szkolnych) ukazał się pierwszy tomik jego poezji.
Pisał po polsku, niemiecku, ukraińsku i hebrajsku, tłumaczył poezje z języka niemieckiego. Uczył się w szkole teatralnej w Wiedniu, a jednocześnie studiował germanistykę i anglistykę na tamtejszym uniwersytecie.
W 1920 r. osiadł w Stanisławowie. Pracował jako reporter miejscowego tygodnika żydowskiego „Stanislawer Glok”, współpracował też z innymi pismami. Związał się ze stanisławowskim Towarzystwem Muzyczno-Dramatycznym im. A. Goldfadena, w którym był kierownikiem artystycznym, aktorem i reżyserem jednocześnie. Na użytek tej sceny dokonał wielu przekładów światowej literatury dramatycznej, pisał teksty do widowisk rewiowo-satyrycznych. W tym czasie wiele też publikował: wiersze, aforyzmy, humoreski. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej uciekł w głąb ZSRR. W 1946 r. wrócił do Polski i osiedlił się w Łodzi. Pracował w redakcji miesięcznika „Mosty”, a następnie w Wydziale Kultury Powiatowej Rady Narodowej w Łodzi. Publikował w gazetach i periodykach łódzkich i ogólnokrajowych, m.in. w „Głosie Robotniczym”, „Expressie Ilustrowanym”, „Szpilkach”, „Nowinach Literackich”, „Karuzeli”, „Życiu Literackim” i innych, w tym także żydowskich. Był autorem fraszek, bajek, humoresek, recenzji teatralnych i artykułów literackich.
Samozwaniec Magdalena
Urodziłam się w roku podówczas jeszcze pańskim, w samą noc św. Bartłomieja, co mojej matce było trochę nie na rękę, ponieważ zwykła była nazywać swoje córki imieniem świętej lub świętego, który na ten dzień wypadał. Pamiętam, że noc była wówczas dżdżysta i wiatr hulał za kominem jak słynny świerszcz Dickensa. Nasza rodzina, nawiasem mówiąc, była tak stara, że nie było jej jeszcze w herbarzu Niesieckiego, mimo to mama wychowywała nas w duchu demokratycznym, co mi się w mojej późniejszej karierze bardzo przydało. Byłam, jak i moje rodzeństwo, tak zwanym „cudownym dzieckiem” i mając cztery lata pisałam już na murze naszej posesji w Krakowie bezbłędnie różne krótkie wyrazy, za co dostawałam od mamusi po łapach. „To dziecko źle skończy — mawiała — gotowa zostać pisarką”. I rzeczywiście, ledwo trochę podrosłam, talent pisarski zaczął mnie rozpierać. Więc najpierw powstała parodia słynnej pisarki Heleny Mniszek pt. Na ustach grzechu, która otwarła mi drogę do sławy; następnie sukcesy szły już jedne za drugimi.
Potem pierwsze zamążpójście, kariera dyplomatyczna męża, zagranica, królowie i książęta rzucali mi pod nogi pęki róż („Maréchal Niel”), cukry i frukty. Ale to nie zadowalało mojej ambicji, pragnęłam zostać sławną pisarką, a przy tym tęskniłam do ciszy i spokoju ukochanej Kossakówki.
Po drugiej wojnie światowej zabrałam się znów ochoczo do pracy. Dzieło mojego życia — wspomnienia pt. Maria i Magdalena — doczekało się pięciu nakładów i stało się bestsellerem (według określenia Przybosia „pokupnicą”). Wszystkie inne moje powieści są również wyczerpane; trudno, taki już nasz los — pisarzy popularnych.
Magdalena Samozwaniec
Samsonowicz Henryk
Ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim i na stałe związał się z Instytutem Historii UW.
W 1980 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W latach 1980–1982 był rektorem Wydziału Historii. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. W latach 1989–1990 sprawował funkcję ministra edukacji narodowej.
Zajmuje się historią średniowieczną Polski i Europy. Jego prace z zakresu historii gospodarczej, społecznej i kultury Polski na tle dziejów powszechnych zajmują trwałe miejsce w historiografii. W dorobku naukowym ma także liczne publikacje popularyzujące wiedzę historyczną. Wśród jego książek są m.in.: Złota jesień polskiego średniowiecza, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce średniowiecznej, Dziedzictwo średniowiecza.
Sarjusz-Wolski Marek
Sawka Henryk
Strona internetowa Henryka Sawki
fot. Agnieszka Dziewulska
Sieroszewski Andrzej
Andrzej Sieroszewski (16.04.1933 – 25.07.2012) – wnuk Wacława, hungarysta, tłumacz literatury węgierskiej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.
mal. Krystyna Sieroszewska
Sipowicz Kamil
Kamil Sipowicz, historyk filozofii, dziennikarz, poeta, rockmen, biznesmen i artysta, urodził się 23 lipca 1953 roku w Otwocku.
W latach 1974–1979 studiował na Akademii Teologii Katolickiej na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej. W tych latach był związany z Galerią Repassage i komuną hipisowsko artystyczną na ul. Esperanto w Warszawie. Studia doktoranckie podjął na Ludwig-Maxilimilians-Universität w Monachium (1980–1982) i Freie Universität w Berlinie (1982–1988). Doktoryzował się w 1992 roku na podstawie pracy Zagadnienia nieautentyczności i degeneracji w filozofii Martina Heideggera.
Zajmuje się historią ruchu hipisowskiego, psychodelią, filozofią Heideggera i filozofią obcego (ksenologią) oraz performancem i plastyką. Jego prace były wystawiane w Monachium, Berlinie, Krakowie i Warszawie. Jest współzałożycielem wytwórni fonograficznej Kamiling Co. W 1999 roku był redaktorem naczelnym polskiej edycji miesięcznika „MAX”. Pisze teksty muzyczne do czasopism: „Magazyn Muzyczny Jazz”, „Jazz Forum”, „Tylko Rock”, „Warsaw Voice”, „eleWator” oraz filozoficzne do „Philosophia Christianae”, „Życie i Myśl”, „Ex Libris”. Publikował swoją poezję w „Twórczości”, „Toposie”, „Nowej Okolicy Poetów” i „Gazecie Wyborczej”, a także wydał kilka tomików: Choroby kartezjańskie (2013) Pieśni solarne (2009), I znowu pogrzeb we wrześniu (2006), Świder metafizyczny (2005), Tajemnicze dzieje pierwiastków (1983) i Królowie w kole ognia (1989).
W 2013 roku zalegalizował związek z Olgą Jackowską (Korą, wokalistą zespołu Maanam), swoją wieloletnią partnerką życiową, z którą ma syna Szymona (ur. 1976). Doczekał się również wnuka Leo (ur. 2011).
Sipowicz Olga
Skrok Zdzisław
Archeolog, popularyzator nauki, publicysta. Autor kilkunastu książek z zakresu archeologii, dziejów cywilizacji i poszukiwania skarbów, m.in.: Na tropach archeologicznych tajemnic Mazowsza (Iskry 1980), Rodowód w głębi ziemi (LSW 1984), W poszukiwaniu Eldorado i ziemi obiecanej (Iskry 1985), Wykopaliska na pograniczu światów (Nasza Księgarnia 1988),Odkrywcy oceanów (Wydawnictwo Morskie 1990), Archeologia podwodna (WAiF 1991), Świat dawnych piratów (Rytm 1998), Skarby Polski (Bellona 2002) i Słowiańska moc (Iskry 2006).
Śliwińska Monika
Monika Śliwińska (ur. 1978) – dziennikarka i redaktorka, od 2009 roku związana z nowymi mediami. Pracuje w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie. Redaguje stronę o życiu i twórczości Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Autorka książki Muzy Młodej Polski (2014), uhonorowanej Nagrodą Klio przez Porozumienie Wydawców Książki Historycznej, biografii Stanisława Wyspiańskiego Dopóki starczy życia (2017), oraz książki Panny z „Wesela”. Siostry Mikołajczykówny i ich świat (2020). W 2021 roku została uhonorowana statuetką „Gwiazda Szafirowej” za działalność związaną z propagowaniem dzieła i postaci Stanisława Wyspiańskiego.
fot. Wojciech Pacewicz
Śliwonik Roman
Śliwowska Wiktoria
Wiktoria Śliwowska – ur. 26 czerwca 1931 r. w Warszawie.
Prof. dr hab., historyk, pracuje w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, specjalizuje się w dziejach Polski i Rosji XIX wieku. Jest autorką wielu prac z tej dziedziny, m.in. Syberia w życiu i pamięci Gieysztorów, Zesłańcy polscy w Imperium Rosyjskim w pierwszej połowie XIX wieku, W kręgu poprzedników Hercena, Ewy z Wendorffów Felińskiej myśli i czyny, Mikołaj I i jego czasy.
Śliwowski René
René Śliwowski – ur. 2 lutego 1930 we Francji, zm. 23 czerwca 2015 r. w Warszawie. Od 1953 roku był związany z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie w Instytucie Rusycystyki uzyskał stopień profesora zwyczajnego. Pracę naukową łączył z tłumaczeniami literatury rosyjskiej oraz publikowaniem licznych utworów wybranych, między innymi pisarzy Srebrnego Wieku. Ostatni przekład to powieść Generał i jego armia Gieorgija Władimowa.
Słonimski Antoni
Sobolewska Justyna
Justyna Sobolewska – krytyczka literacka, dziennikarka tygodnika „Polityka”. Absolwentka polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. W 2012 roku ukazała się jej Książka o czytaniu, czyli resztę dopisz sam w Wydawnictwie Polityki. Wydanie rozszerzone Książki o czytaniu ukazało się w Wydawnictwie Iskry (2016). Autorka wyboru opowiadań Kornela Filipowicza Moja kochana, dumna prowincja (2017). Zasiada w jury Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” oraz w kapitule Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza. Laureatka PIK-owego Lauru (2015) przyznawanego przez Polską Izbę Książki za popularyzację czytelnictwa w kategorii mediów drukowanych. Mieszka w Warszawie.
fot. Mikołaj Grynberg
Sołowianiuk Paulina
Paulina Sołowianiuk ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Interesuje się żywo postaciami, które wywarły wpływ na polską kulturę i obyczajowość doby międzywojnia.
Obecnie mieszka w Norwegii i twierdzi, że kontrolowana nostalgia jest jednym z trwalszych źródeł inspiracji.
Stachura Edward
Był autorem powieści, wierszy, poematów, opowiadań. Urodził się w rodzinie polskich emigrantów we Francji. W 1948 r. wrócił do Polski. Debiutował w 1956 roku w dwutygodniku „Helikon”.
Studiował romanistykę – najpierw na KUL-u, potem na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie podróży stypendialnej (1969–1970) do Meksyku studiował literaturę na tamtejszym UNAM. Stał się kultowych pisarzem młodego pokolenia lat siedemdziesiątych.
Skrupulatnie zacierał w swych utworach granicę pomiędzy życiem a literaturą. W rzeczywistości opisywał wciąż jedną postać, która ewoluowała tak jak on. Działalność artystyczna była dla niego formą autoanalizy. Jego twórczość szczegółowo ilustruje więc drogę, którą uparcie szedł, by zgłębić tajemnicę życia i śmierci. Wędrówka ta doprowadziła go do samobójstwa, zaś jego książki okazały się literackim dokumentem samozagłady. W pamięci czytelników zapisał się jako outsider z gitarą, włóczęga, obserwator świata czy nawet jako prorok, który dotarł do istoty rzeczy.
Stankiewicz Mamert
Stawiński Jerzy Stefan
Stępień Wacław
Stern Anatol
fot. Danuta Łomaczewska
Stevenson R.L.
Stomma Ludwik
Etnolog, antropolog kultury, doktor habilitowany nauk humanistycznych, wykładowca uniwersytecki (m.in. na Sorbonie), publicysta. Wykładał między innymi na Uniwersytecie Jagiellońskim, Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (od 2008 na stanowisku profesora nadzwyczajnego). Członek Europejskiej Akademii Nauk. Był autorem wielu książek historycznych i zbiorów felietonów. Ważniejsze publikacje: Królów Polski przypadki, Paryskie spacery, Dzieje smaku, A jeśli było inaczej..., Polskie złudzenia narodowe, Skandale polskie, Kultura zmienną jest. Od 1981 r. mieszkał we Francji. Zmarł 7 marca 2020 roku.
fot. Mirela Tomczyk
Strelnikoff Dmitrij
Pisarz rosyjski i polski, dziennikarz telewizyjny i radiowy, autor licznych publikacji prasowych. Bard, którego piosenki zostały wydane w popularnej serii „Российские Барды”.
Absolwent Zaocznej Szkoły Matematycznej Uniwersytetu Moskiewskiego im. M.W. Łomonosowa oraz Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Dmitrij Aleksandrowicz Strelnikoff urodził się w 1969 roku w Rosji w granicach ZSRR, w Azji Środkowej, w mieście Ałma-Ata – stolicy Rosyjskiego Siedmiorzecza, regionu historycznego obecnie należącego prawie w całości do suwerennego państwa Kazachstan. Filarami drzewa genealogicznego Strelnikoffa są przedstawiciele rodów o nazwiskach Strelnikoff, Anan’in, Simonoff, Panoff, Deriglazoff, Mozgaleff, Bartoszewicz i Jackiewicz. Jego przodkowie wywodzą się między innymi od bojarów średniowiecznego Nowogrodu Wielkiego (pierwszej stolicy Rusi Kijowskiej), Kozaków Siedmiorzecza oraz szlachty rusko-litewskiej z czasów Ruryka i Giedymina.
Obecnie mieszka w Warszawie.
fot. Mirela Tomczyk
Strzelecki Andrzej
Aktor, satyryk, reżyser teatralny, wykładowca i rektor Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, autor scenariuszy sztuk i musicali. Założyciel – wraz z Januszem Józefowiczem – i do roku 1996 kierownik Teatru Rampa.
Jego styl jako twórcy widowisk teatralnych charakteryzuje się dbałością o szczegół i płynność dzieła, a także pogodnym i często pastiszowym poczuciem humoru. Człowiek teatru i telewizji, nie stroni również od ról filmowych (W pustyni i w puszczy), oraz serialowych (Przeprowadzki, Klan). Prywatnie – dżentelmen, miłośnik golfa i niezrównany gawędziarz.
Sulima Roch
Roch Sulima – profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Humanistycznospołecznego SWPS, zajmuje się przemianami polskiego obyczaju, antropologią codzienności, wpływem mediów na przeobrażenia wzorców kultury potocznej i popularnej oraz historią kultury polskiej i europejskiej. Autor kilkunastu książek i opracowań naukowych, w tym bestsellerowej Antropologii codzienności.
Wsłuchuje się w rozgwar wielkiego miasta i niespieszny rytm prowincji. Lubi dalekie podróże i smak domowej nalewki.
Sung-ling Pu
Szaraniec Arkadiusz
Teatrolog z wykształcenia, „ekoista” z zamiłowania. Wieloletnie doświadczenie z pracy w teatrze, radiu, telewizji i reklamie wykorzystuje do prowadzenia multimedialnych warsztatów, w których łączy historię, literaturę i nauki przyrodnicze. Autor książki Żubry lubią jeżyny (Wyd. Czarne 2018), stałego cyklu „Zwierzę w mieście” w miesięczniku „Stolica” (od 2014 roku) oraz szeregu publikacji na temat trudnego dialogu natury i współczesnej kultury (min. „Polityka”, „Przegląd”). Laureat 13. Nagrody Literackiej m. st. Warszawy w kategorii edycja warszawska za książkę „Warszawa dzika”.
fot. Tadeusz Bystram
Szarota Piotr
Piotr Szarota (urodzony w 1966 w Warszawie) – profesor nadzwyczajny w Instytucie Psychologii PAN, specjalista w dziedzinie psychologii kulturowej. Autor książek z pogranicza psychologii, socjologii i kulturoznawstwa, takich jak Psychologia uśmiechu (2006), Od skarpetek Tyrmanda do krawata Leppera. Psychologia stroju dla średnio zaawansowanych (2008), Anatomia randki (2011) i Od Facebooka do post-przyjaźni (2018). Interesuje się też historią społeczną i przemianami kulturowymi Europy w XX wieku. Najnowsza książka Paryż 1938 to ostatni tom trylogii, na którą składają się: Wiedeń 1913, nominowany w 2014 r. do Nagrody Literackiej NIKE, oraz wydany przez Iskry w 2016 r. Londyn 1967.
fot. Goy Mahneenoy
Szczepański Jarosław
Sznajderman Monika
Monika Sznajderman – antropolog kultury; stopień doktora nauk humanistycznych otrzymała w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie. Autorka książek Zaraza. Mitologia dżumy, cholery i AIDS (1994), Współczesna Biblia Pauperum. Szkice o wideo i kulturze popularnej (1998) oraz Błazen. Maski i metafory (wyd. 1, 2000). Mieszka w Beskidzie Niskim. Od kilkunastu lat prowadzi Wydawnictwo Czarne.
fot. Agnieszka Pasierska
Sztaudynger Jan Izydor
Urodziłem się 28 kwietnia 1904 r. w Krakowie.
Pierwszy mój wiersz powstał w r. 1912 z zachwytu nad zielenią trawy, pierwsza fraszka wyłoniła się z poematu o rozmiarach Beniowskiego – po dokonaniu pierwszych skrótów. Pierwszy tom wierszy pt. Dom mój ukazał się w r. 1925 (proszę nie liczyć, ile to lat temu).
Pasja do lalek (efekt: Książka o marionetkach).
Pasja do grzybów (efekt: Poemat o wojnie grzybów nie drukowany).
Pasja do kobiet (efekt: tomy fraszek Piórka – 1954, Nowe piórka – 1956, Krople liryczne – 1959 r. itd., itp.).
Aha, coś jeszcze: Rzeź na Parnasie, przedwojenny tom satyr.
A więc nie zawsze pasja „do”, czasem i pasja „przeciw” – niekiedy zresztą występujące obok siebie, jak na przykład w Krakowskich piórkach.
Jan Izydor Sztaudynger
Szymański Mikołaj
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego, filolog klasyczny, neolatynista. Tłumacz z greki (Partenios Cierpienia miłosne) i z łaciny (Philippus Camerarius Prawdziwa i wierna relacja o uwięzieniu w Rzymie).
Swoje felietony publikował w Magazynie „Gazety Wyborczej”, warszawskiej „Kulturze” oraz „Mówią wieki” i „Przekroju”.
Tazbir Janusz
Janusz Tazbir urodził się 5 sierpnia 1927 roku w Kałuszynie, zmarł 3 maja 2016 roku w Warszawie.
Absolwent Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1954 roku obronił pracę doktorską, sześć lat później – habilitacyjną. Od 1973 roku był profesorem zwyczajnym. Przez wiele lat pracował w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, w 1989 roku został jej członkiem rzeczywistym. Od 1965 r. był redaktorem naczelnym rocznika „Odrodzenie i reformacja w Polsce”. Należał do Pen Clubu oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od 1996 roku zasiadał w jury Nagrody Naukowej KLIO. Był również przewodniczącym kapituły Konkursu o Nagrodę i Medal Zygmunta Glogera. Był wiceprezesem Polskiej Akademii Nauk i członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.
Był przewodniczącym rady naukowej Polskiego Słownika Biograficznego, a także Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów.
Zainteresowania naukowe koncentrował wokół dziejów polskiej tolerancji. Zajmował się również funkcjonującymi w świadomości czytelniczej falsyfikatami historyczno-literackimi (książka Cudzym piórem).
Główne dzieła: Jezuici w Polsce do połowy XVII wieku. Szkice z dziejów papiestwa, Stanisław Lubieniecki, przywódca ariańskiej emigracji, Historia Kościoła katolickiego w Polsce 1460–1795, Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w XVI i XVII w., Rzeczpospolita i świat. Studia z dziejów kultury XVII w., Bracia polscy na wygnaniu, Szlaki kultury polskiej, Okrucieństwo w nowożytnej Europie, Polska przedmurzem Europy. Jest też autorem szkiców o literaturze, m.in. opracował i wydał antologię Literatura antyjezuicka w Polsce 1578–1925.
ODZNACZENIA, NAGRODY I WYRÓŻNIENIA:
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, postanowieniem z 12 stycznia 1999 w uznaniu wybitnych zasług dla rozwoju nauki polskiej
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1992)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1978)
Medal Komisji Edukacji Narodowej
Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2008)
Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Opolskiego (2000)
Tytuł doktora honoris causa Rosyjskiej Akademii Nauk (2000)
Nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego (1988, USA)
Themerson Stefan
Stefan Themerson urodził się w 1910 roku w Płocku, zmarł zaś w 1988 roku w Londynie. Studiował w Warszawie fizykę i architekturę. Był artystą wszechstronnym.
W okresie międzywojennym zrealizował wspólnie z żoną Franciszką kilka filmów awangardowych (m.in. Europę na podstawie poematu Anatola Sterna i Przygodę człowieka poczciwego – humoreskę według własnego scenariusza). Był poetą (zbiór Dno nieba, 1943), prozaikiem piszącym po polsku i po angielsku (m.in. powieści Wykład profesora Mmaa, wyd. ang. 1953, pol. 1958; Kardynał Pölätüo, wyd. ang. 1961, pol. 1971; Tom Harris, wyd. ang. 1967, pol. 1975; Euklides był osłem, wyd. ang. 1986, pol. 1989; Wyspa Hobsona, wyd. ang. 1988, pol. 1997), autorem książek dla dzieci (Pan Tom buduje dom, 1950; Przygody Pędrka Wyrzutka, 1951) i eseistą. Stworzył też „operę semantyczną” Święty Franciszek i wilk z Gubbio (1972). Zajmował się rysunkiem i fotografią artystyczną. Wraz z żoną prowadził
w Londynie wydawnictwo Gaberbocchus Press. Zyskał światowe uznanie jako twórca łączący groteskę z filozofią, przekraczający granice gatunków.
Strona poświęcona życiu i twórczości Stefana Themersona
Tkaczuk Wacław
Wacław Tkaczuk, ur. w 1942 roku w Delatynie (tędy droga na Huculszczyznę), zm. 5 stycznia 2018 roku w Warszawie. Z wykształcenia – polonista (KUL, 1964), z zawodu – dziennikarz, od 1990 roku – radiowiec, na antenie Programu II Polskiego Radia prowadził od 1991 roku cotygodniowy przegląd prasowych publikacji poetyckich Wiersze z gazet i czasopism, w latach 1994–2005 był kierownikiem literackim Teatru PR. Książkowe publikacje poetyckie: Skrzydło liścia (Iskry 1970), Co z ognia – co z wody (Novum 1977) oraz Prośba do Matki Boskiej. Antologia polskiej poezji maryjnej (LSW 1991). Wiersze składające się na tom Na więcej, na przepadłe (Iskry 2013) powstały w latach 1979–1999 (średnia statystyczna: 2 wiersze w roku) i drukowane były m.in. na łamach „Twórczości”, „Regionów” i „Toposu”.
Toeplitz Krzysztof Teodor
Krzysztof Teodor Toeplitz (ur. 28 stycznia 1933 w Otrębusach, zm. 30 marca 2010 w Warszawie), publicysta, krytyk filmowy, działacz polityczny, współpracownik między innymi „Nowej Kultury” (1952–1959), „Przeglądu Kulturalnego” (1959–1960), „Kultury” (1965–1969 i 1975–1981) oraz „Polityki” (od 1983).
W latach 1969–1975 redaktor naczelny „Szpilek”, 1991–1992 dziennika „Nowa Europa” a od 1994 do 1998 roku „Wiadomości Kulturalnych”. W latach 1955–1958 i 1981–1987 kierownik literacki Zespołu Filmowego „Kadr” a od 1979 do 1980 roku Zespołu Filmowego „Iluzjon”. Autor scenariuszy filmowych i TV, między innymi Czterdziestolatka, sztuk teatralnych oraz książek, wśród nich Kino dla wszystkich (1964), Mieszkańcy masowej wyobraźni (1970), Zaćmienie informacyjne (1986), Najkrótsze stulecie (2000). Był także jednym z niewielu polskich teoretyków komiksu w PRL (analiza Spaceru Walentyny z lat 70.; pierwsza w Polsce książka o komiksie Sztuka komiksu z 1985).
Zdobywca licznych nagród, między innymi nagrody im. Karola Irzykowskiego za krytykę filmową (1966), Nagrody Państwowej III stopnia „za twórczość w dziedzinie felietonów literackich w prasie, radiu i telewizji”. Otrzymał także statuetkę „Gwiazda Telewizji Polskiej” wręczoną z okazji 50-lecia TVP „za scenariusze seriali telewizyjnych, programy publicystyczne o tematyce kulturalnej” (2000) oraz Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”(2009).
Tolkien J.R.R.
J.R.R. Tolkien urodził się 3 stycznia 1892 w Bloemfontein w Oranii, zmarł 2 września 1973 roku w Bournemouth.
Już w szkole średniej uczył się wielu języków, a jednocześnie zaczął wymyślać nowy język z własną gramatyką, leksyką, etymologią, pisał wiersze. Studiował filologię porównawczą i angielską. Brał udział w I wojnie światowej, uczestnicząc w bitwie pod Sommą, po której zapadł na „gorączkę okopową”. Podczas rekonwalescencji zaczął pisać Księgę Zagubionych Opowieści – pierwszy szkic Silmarilionu. W 1922 roku opublikował Słownik średnioangielski. W 1924 roku został mianowany profesorem filologii angielskiej na uniwersytecie w Leeds, a w 1945 roku – profesorem literatury i języka angielskiego na uniwersytecie w Oksfordzie. W 1972 roku otrzymał doktorat honoris causa tego uniwersytetu oraz Krzyż Komandorski Imperium Brytyjskiego. Jako powieściopisarz dał się poznać w roku 1937, publikując pierwszą powieść Hobbit, czyli tam i z powrotem, która przyniosła mu rozgłos na całym świecie. Zachęcony powodzeniem i prośbami czytelników, powrócił do tej historii, pisząc trylogię Władca Pierścieni. Jest autorem także innych powieści i opowiadań dla dzieci.
Tomkowski Jan
Jan Tomkowski urodził się 22 sierpnia 1954 roku w Łodzi.
Eseista, prozaik, historyk literatury, profesor Instytutu Badań Literackich PAN. Debiutował ćwierć wieku temu rozprawą Juliusz Słowacki i tradycje mistyki europejskiej (1984).
Autor ponad dwudziestu książek, w tym popularnych, wielokrotnie wznawianych syntez Literatura polska (1993, 13. wydań), Literatura powszechna (1995, 1997, 2000), Dzieje myśli (1997, 2002), Dzieje literatury powszechnej (2007). Oprócz prac naukowych, takich jak Mój pozytywizm (1993) czy Pokolenie Gombrowicza (2001) ma w swoim dorobku liczne książki eseistyczne: Mistyka i herezja (1993, 2006), Juliusz Verne – tajemnicza wyspa? (1987, 2005), Zamieszkać w Bibliotece (2004, 2008). Głównym tematem Domu chińskiego mędrca (2000) jest samotność, zbioru esejów Don Juan we mgle (2005) – wierność. Najnowsza książka, Ciemne skrzydła Ikara, opowiada o rozpaczy.
Torańska Teresa
Ukończyła prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 70. była reporterką w tygodniku „Kultura”, w latach 80. współpracowała m.in. z paryską „Kulturą”.
W latach 90. prowadziła dwa programy w Telewizji Polskiej: społeczny „Teraz Wy” i historyczny „Powtórka z PRL-u”. Publikowała w „Gazecie Wyborczej”. Za Onych w 2000 r. Zarząd Polskiego Pen Clubu przyznał autorce nagrodę im. Ksawerego Pruszyńskiego.
Trzebiński Andrzej
Andrzej Trzebiński (1922–1943), jedna z najwybitniejszych postaci pokolenia wojennego. Student podziemnej polonistyki, poeta, prozaik, autor groteski Aby podnieść różę, krytyk literacki i publicysta, organizator i bohater konspiracyjnych wieczorów autorskich, redaktor pisma „Sztuka i Naród”, działacz Konfederacji Narodu, twórca Ruchu Kulturowego.
Tuwim Julian
W latach 1916–1918 studiował prawo i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Jako poeta debiutował w 1913 r. na łamach „Kuriera Warszawskiego”. Współpracował z warszawskim pismem studenckim „Pro arte et studio”. Był współtwórcą i czołowym przedstawicielem grupy poetyckiej Skamander. Jego wiersze ukazywały się w „Skamandrze”, „Zdroju”, „Kurierze Polskim”, „Pani” i innych; współpracował z tygodnikiem „Wiadomości Literackie”.
Twórczość satyryczną rozpoczął od współpracy z łódzkimi kabaretami Bi-Ba-Bo i Nowości oraz z teatrzykiem Urania. W 1918 r. był współzałożycielem kabaretu literackiego Pikador. Pisał skecze i piosenki m.in. dla kabaretów Miraż, Czarny Kot, Sfinks, Qui Pro Quo. Współpracował z pismami satyrycznymi „Cyrulik Warszawski” i „Szpilki”, drukował też w „Ilustrowanym Kurierze Codziennym”. Pisywał szopki polityczne. W latach 1925–1926 był współwydawcą magazynu ilustrowanego „To-To”. Od 1927 r. współpracował z Polskim Radiem.
Tłumaczył z języka rosyjskiego, uprawiał twórczość dla dzieci, był autorem książek poświęconych kulturze i obyczajowości, antologii dzieł literatury polskiej oraz adaptacji teatralnych i wodewilów. Należał do założycieli ZAiKS-u, od 1932 r. był członkiem jego zarządu. Od 1920 r. był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich, należał także do Pen Clubu. W czasie II wojny światowej przebywał poza granicami kraju i współpracował z emigracyjnymi pismami polskimi. W 1946 r. wrócił do Polski. Pisał, przekładał, publikował w „Kuźnicy”, „Odrodzeniu”, „Przekroju”, „Szpilkach”, „Problemach” i „Nowej Kulturze”. Był dyrektorem artystycznym i kierownikiem literackim Teatru Nowego.
Wyróżniony Złotym Wawrzynem PAL za wybitną twórczość (1935), nagrodą literacką miasta Łodzi (1928 i 1949), doktoratem honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego, nagrodą polskiego Pen Clubu za przekłady Puszkina (1935) i nagrodą państwową (1951).
Fundacja im. Juliana Tuwima i Ireny Tuwim
Twain Mark
Mark Twain (właściwie Samuel Langhorne Clemens), przyszedł na świat 30 listopada 1835 w stanie Missouri. Pseudonim artysty to zawołanie z żargonu pilotów parowców rzecznych – „oznacz dwa (sążnie głębokości)”
Wcześnie osierocony przez ojca, młody Twain utrzymywał rodzinę pracując w roli chłopca na posyłki i pomocnika drukarza. Jako literat zadebiutował w tygodniku Hannibal Journal, dając się poznać lokalnej społeczności jako wyjątkowo bezczelny lecz zarazem bystry prześmiewca. Podejmował rozliczne prace, w tym jako dziennikarz, drukarz i handlowiec. Posady te szybko tracił, zyskując opinię niepoprawnego marzyciela. Pasję swego życia odnalazł około roku 1857, w roli pilota parowca rzecznego na Missisipi. Odbył długą podróż po Europie, zapisując swe spostrzeżenia w Prostaczkach za granicą. W Pod gołym niebem przedstawił twardy i surowy los osadników. Największą popularność przyniósł mu stworzony w latach 1876-1884 tzw. epos rzeki Missisipi – barwne powieści dla młodzieży: Przygody Tomka Sawyera i Przygody Hucka Finna. Dzięki licznym opowiadaniom takim jak Biały Słoń, Jak redagowałem dziennik w Tennessee czy Ludożerstwo w Wagonach zasłynął jako humorysta i satyryk, ale także ostry i bezkompromisowy krytyk rasizmu, imperializmu, głupoty władz i korupcji. Przygnębiony śmiercią ukochanej żony i trójki z czworga dzieci, zmarł w 1910 roku, pozostawiają po sobie legendę być może najbardziej malowniczej postaci literatury zachodniej.
Ujazdowski Kazimierz Michał
Urodził się 28 lipca 1964 w Kielcach. Ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Łódzkiego. W latach 1992–1997 w warszawskiej Szkole Głównej Handlowej wykładał nauki polityczne. W latach 80. związał się z opozycją antykomunistyczną.
Współtworzył Ruch Młodej Polski w Łodzi i redagował wychodzące w drugim obiegu pismo „Prześwit”. Sprawował mandat poselski od 1991 do 1993 roku oraz ponownie od 1997 roku. Był wiceprzewodniczącym sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą, członkiem Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz wiceprzewodniczącym Zgromadzenia Parlamentarnego Polski i Ukrainy. Był wiceprezesem Prawa i Sprawiedliwości odpowiedzialnym za sprawy zagraniczne, współautorem programu zagranicznego PiS.
Był Ministrem kultury i dziedzictwa narodowego w latach 2000–2001, 2005–2006 oraz 2006–2007, wicemarszałkiem Sejmu IV kadencji (2004–2005), posłem na Sejm I (1991–1993) oraz III, IV, V, VI i VII kadencji (1997–2014), od 2014 roku jest deputowanym do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji.
Publicysta, autor tekstów poświęconych zagadnieniom ustrojowym i konstytucyjnym, które publikował na łamach „Rzeczpospolitej”, „Gazety Polskiej”, „Nowego Państwa”, „Życia”, „Życia Gospodarczego”. W latach 1990–1991 był członkiem redakcji „Polityki Polskiej”. Założyciel i redaktor „Kwartalnika Konserwatywnego”. Autor książek Równi i równiejsi oraz Prawica dla wszystkich. Opracował antologię przedwojennej publicystyki Stefana Kisielewskiego Kisiel przedwojenny. Twórca Dolnośląskiej Szkoły Młodych Polityków. Członek honorowy ZHR. Uczestnik Wrocławskich Tygodni Kultury Chrześcijańskiej.
Urbanek Mariusz
Mariusz Urbanek – pisarz i publicysta, z wykształcenia prawnik, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor m.in. biografii Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego (Szwoleżer na Pegazie), Stefana Kisielewskiego (Kisiel) i sagi rodziny Kisielewskich (Kisielewscy), Jerzego Waldorffa (Waldorff. Ostatni baron Peerelu) Władysława Broniewskiego (Broniewski. Miłość, wódka, polityka), Jana Brzechwy (Brzechwa. Nie dla dzieci), Juliana Tuwima (Tuwim. Wylękniony bluźnierca), Kornela Makuszyńskiego (Makuszyński. O jednym takim, któremu ukradziono słońce), opowieści o uczonych tworzących Lwowską Szkołę Matematyczną - Genialni, a ostatnio tomu Profesor Weigl i karmiciele wszy. Jest także autorem felietonów publikowanych w miesięczniku „Odra”, zebranych w książce Przecieki niekontrolowane, zbioru opowiadań Romans biurkowy. 99 dni z życia korporacji, kliku tomów bajek – m.in. Mostek czarownic. Baśnie wrocławskie i Baśnie dolnośląskie, spektakli we Wrocławskim Teatrze Lalek oraz musicalu Brzydki Kaczorek. Kierował Gabinetami Świadków Historii w Muzeum Pana Tadeusza w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich.
fot. Martyna Urbanek
Urbański Andrzej
Varga Krzysztof
Krzysztof Varga (1968) – prozaik, felietonista, eseista. Niedoszły wiolonczelista i emerytowany punkowiec. Absolwent katolickiego liceum i polonistyki. Wieloletni redaktor i publicysta „Gazety Wyborczej”. Autor rozlicznych powieści, m. in. „Trociny”, „Masakra”, „Sonnenberg”, a także opowiadań, prozy podróżnej o Węgrzech oraz książki o Edmundzie Niziurskim. Publikuje felietony w „Dużym Formacie”. Mieszka w Warszawie.
fot. Arek Markowicz/Forum
VIII Karmapa Mikjo Dordźe
Vukovic Sonja
Dziennikarka i publicystka. Pracowała dla "Welt Online", "Die Welt", "Welt am Sonntag", "Berliner Morgenpost", "BIZ".
Walenciak Robert
Robert Walenciak – publicysta, dziennikarz. Związany z tygodnikiem „Przegląd”, choć pisywał również w „Polityce” i „Gazecie Wyborczej”. Autor programów TVP Za kulisami PRL-u i Tajemnice III RP. Kierował „Dziennikiem Trybuna”, prowadził rozmowy w Polskim Radiu.
Śledzi polską politykę i lubi szperać w historii najnowszej, zwłaszcza tej z czasów Polski Ludowej. Laureat dziennikarskiej Nagrody im. Aleksandra Małachowskiego.
Wanat Wojciech
Terapeuta uzależnień, z wykształcenia także chemik, autor i realizator programów profilaktycznych. W przeszłości zaangażowany konsument substancji psychoaktywnych, nauczyciel chemii w Szkolnym Ośrodku Socjoterapii nr 1 SOS. Aktualnie szczęśliwy człowiek, realizujący się jako ojciec Wisławy i Wita, mąż Katarzyny, pedagog ulicy i biegacz. Swoim życiem pokazuje, że ktoś, kto jest szczęśliwy nie potrzebuje używek.
Waniek Henryk
Henryk Waniek (ur. 1942) – niezależny pisarz, malarz i publicysta, współpracuje z pismami „Regiony”, „Twórczość”, „Znak”, „Przegląd Polityczny” i innymi. W latach 1975–1980 był stałym współpracownikiem Polskiego Radia Programu 3, audycji Radiowa wyprzedaż obrazów i Zgryz.
Autor około dwudziestu książek, m.in Hermes w Górach Śląskich, Inny Hermes, Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca 1257–1957, Pitagoras na trawie, Finis Silesiae, Dziady Berlińskie, Wyprzedaż duchów, Sprawa Hermesa.
Ma na koncie wiele nagród, m.in. Kulturpreis Schlesien des Landes Niedersachsen (1999), Nagrodę Klubu Księgarzy Warszawskich (1994), Nagrodę Fundacji Kultury, Nagrodę Fundacji im. Andrzeja Kijowskiego za twórczość eseistyczną (1999), Prix National Internationale Biennal de La Peinture (1974); odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2005) oraz Srebrnym Medalem Gloria Artis (2007).
Wasylewski Stanisław
Stanisław Wasylewski (1885–1953) był uczniem gimnazjów w Stryju i Lwowie. Do jego kolegów zaliczali się wówczas Juliusz Kleiner i Kornel Makuszyński. Początkowo wolontariusz, a w końcu pracownik Zakładu Narodowego im. Ossolińskich; autor kilkunastu książek, setek felietonów, artykułów prasowych i słuchowisk. Jako publicysta oraz utalentowany popularyzator historii sympatię czytelników zaskarbił sobie barwnym stylem, a także darem wyszukiwania intrygujących faktów i ciekawostek. Jak wielu mieszkańców Lwowa, życie zakończył na Ziemiach Odzyskanych, w Opolu.
Artykuł Kazimierza Czachowskiego z „Kuriera Literacko-Naukowego”, 16.04.1933, nr 16 Stanisław Wasylewski jako powieściopisarz
Bolesław Busiakiewicz rozmawia ze Stanisławem Wasylewskim „Tydzień Radjowy” 1929 R.3 nr24
Węcowski Marek
Wędziagolski Karol
Ziemianin, oficer carskiej armii, współpracownik Borysa Sawinkowa w latach 1917–1921. W czasie przygotowań do wojny z Rosją desygnowany przez Naczelnika Państwa do utrzymywania kontaktów z grupą Sawinkowa.
Po 1921 r. wycofał się z życia publicznego. Po wybuchu II wojny światowej przebywał na emigracji w Brazylii.
Weiss Wiesław
Dziennikarz radiowy i prasowy, autor wielu artykułów i książek (Pink Floyd. Szyderczy śmiech i krzyk rozpaczy, Gry wojenne – o wszystkich solowych utworach Rogera Watersa, Rock Encyklopedia) poświęconych zagranicznej muzyce rockowej. W 1991 r. wspólnie z Wiesławem Królikowskich założył pismo „Tylko Rock”, ukazujące się nieprzerwanie do dziś (po zmianie wydawcy przemianowane na „Teraz Rock”).
Wells Herbert George
Werblan Andrzej
Andrzej Werblan, ur. 1924. Tarnopolanin, w latach 1939–1943 zesłaniec, Sybirak, do Polski wrócił z I Armią WP. Działacz PPS, potem PZPR. Pracę w gmachu KC rozpoczął w roku 1954 i nie opuszczał „Białego Domu” do roku 1971, awansując, aż do stanowiska sekretarza KC. Wicemarszałek Sejmu (1971–1982), członek Biura Politycznego KC PZPR (1980).
W strukturach władzy w latach 60. i 70. odpowiadał za sprawy nauki i oświaty. Pracował w zespole ghostwriterów Władysława Gomułki i Edwarda Gierka.
W kryzysie lat 1980–1982 wsparł partyjne „struktury poziome” i nurt reformatorski. Historyk, profesor.
Autor książek m.in. Władysław Gomułka sekretarz generalny PPR i Stalinizm w Polsce.
Wessel-Therhorn Dörte
Westerman Frank
Pisarz i dziennikarz urodzony w Holandii. W 1993 r. w czasie wojny jugosłowiańskiej był korespondentem gazety „Volkskrant”, a w latach 1997–2002 mieszkał w Moskwie i pisał artykuły dla „NRC Handelsblad”.
Jest autorem kilku książek: De brug over de Tara (1994), Het zwartste scenario. Srebrenica (1999) napisana wspólnie z Bartem Rijsem, De Graanrepubliek (1999) nominowana do nagrody Genral Bank Literature i Golden Owl oraz nagrodzona presiżową Dr. Lou de Jong Prize w kategorii historii współczesnej, El Negro en ik (2005) nominowana do nagrody Boba den Uyl i AKO Literature Prize oraz nagrodzona Golden Owl.
Wiechecki Wiech Stefan
Wspomnienie o Stefanie Wiecheckim „Wiechu” w 35. rocznicę śmierci
Wierzbicki Piotr
Piotr Wierzbicki, ur. 1935 r. w Warszawie, ukończył polonistykę na UW. Debiutował w piśmie „Współczesność” (felietony muzyczne i eseje o poezji XX wieku). Przez dziesięć lat był nauczycielem polskiego. Karierę stałego felietonisty rozpoczął w tygodniku „Literatura”, a kontynuował w „Tygodniku Powszechnym”. Burzliwe czasy późnych lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych popchnęły go ku satyrze politycznej i publicystyce. Polemizuje z przeciwnikami i – równie ostro – z przyjaciółmi. W stanie wojennym internowany. Pasjonuje go zjawisko kłamstwa. Postuluje, aby nakaz moralny „Nie kłam!” uzupełnić równie ważnym przykazaniem „Nie daj się okłamać!”. Manipulacja, wyrafinowana postać kłamstwa, stanowi nadal centralny przedmiot jego pisarstwa, gdy jako redaktor „Gazety Polskiej” wojuje na dwa fronty z policją politycznej poprawności i żandarmerią narodowo-katolicką. Po zamachu na „Gazetę Polską” wycofuje się z udziału w życiu publicznym.
Nieprzerwanie, od pierwocin ze „Współczesności” po ostatnie felietony w „Gazecie Wyborczej”, kultywuje swe pasje muzyczne.
Ważniejsze książki: Entuzjasta w szkole (1977), Cyrk (1979), Myśli staroświeckiego Polaka (1985), Struktura kłamstwa (1986), Życie z muzyką (1993), Upiorki (1995), Podręcznik Europejczyka (1997), Traktat o gnidach i cd. (1998), Chopin. Portret muzyczny (1999), Mikrokosmos (2002).
Wisłocka Michalina
Witkiewicz Jan Stanisław
Publikuje w miesięcznikach i tygodnikach kulturalnych. Jego artykuły ukazują się w prasie szwajcarskiej, niemieckiej, francuskiej i angielskiej.
Jest autorem wydanych przez Iskry książek: Leksykon operowy, Balet w Polsce, Życie dla tańca. Rozmowy z Marią Krzyszkowską, W muzycznej przestrzeni, Artystyczna uczciwość. Rozmowa z Ewą Michnik, Grand jété, czyli wielki skok. Rozmowa z Witoldem Grucą, Tańczące figurki z kolekcji Alaina Bernarda.
fot. Łukasz Hellak
Wojtkowska Zofia
Zofia Wojtkowska – historyczka, absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego. Przez wiele lat pracowała jako dziennikarka polityczna (m.in. „Wprost” i „Newsweek”). Autorka Wieku ambasadora. Opowieści o życiu Edwarda Raczyńskiego (Iskry 2017), książki, która w 2018 roku zwyciężyła w Konkursie Historycznym Ministra Spraw Zagranicznych na najlepszą publikację dotyczącą historii polskiej dyplomacji. Współautorka książki Ona. Za kulisami III Rzeczypospolitej.
fot. Marcin Wojtkowski
Wolny-Hamkało Agnieszka
Agnieszka Wolny-Hamkało – autorka powieści Zaćmienie, tomów poetyckich, dramatu Dzień dobry, wszyscy umrzemy, książek dla dzieci i antologii opowiadań. Mieszka we Wrocławiu.
fot. Mirela Tomczyk
Wolski Jakub T.
Jakub T. Wolski – prawnik i dyplomata. W służbie zagranicznej od 1972 do 2016 roku. Pracował w konsulacie generalnym w Nowym Jorku, ambasadzie w Bagdadzie i w Waszyngtonie oraz w misji OBWE w Rydze. Ambasador RP w Trypolisie i w Kopenhadze. Podsekretarz stanu w MSZ w rządzie Marka Belki. Długoletni ambasador tytularny do spraw Arktyki i Antarktyki.
Autor parodii i pastiszów (Nasze wiosny, nasze lata, Księga kotów polskich) i wierszyków dla dzieci Bajki dla Zuzi i Gajki.
Dziadek pięciorga wnucząt płci obojga: Gajki, Zuzi, Ginewry, Tomka i Stefanka.
fot. Wydawnictwo Iskry
Wolter
Wolter (Voltaire, właśc. François-Marie Arouet; 1694-1778) - francuski pisarz epoki oświecenia, filozof, dramaturg i historyk.
Woydyłło Ewa
Wyndham John
Zajdel Janusz Andrzej
Załucki Marian
Marian Załucki (ur. 5 maja 1920 w Kołomyi, zm. 13 kwietnia 1979 w Warszawie) – poeta, satyryk i pisarz. Zadebiutował w 1945 roku wierszami satyrycznymi w „Przekroju”, współpracował też z „Szpilkiami”, „Echem Krakowa” i „Życiem Literackim”.
Na scenie zadebiutował w Teatrze Satyryków, w którym prezentował swoje wiersze. W latach 1956–1967 występował w kabarecie Wagabunda, a od 1962 w teatrach warszawskich: Buffo, Syrena oraz kabaretach „U Lopka”, „Dudek” i w popularnych programach radiowych: Podwieczorek przy mikrofonie, Poznajmy się, Zgaduj zgadula.
Zaruba Jerzy
Jerzy Zaruba, jeden z najbardziej znanych między- i powojennych rysowników, a zwłaszcza karykaturzystów, urodził się 1891 roku w Radomiu. Ojciec – Bernard Zaruba – według rodzinnych przekazów był dyrygentem w jednej z carskich orkiestr, matka – Bronisława – miała silnie pielęgnować polskie tradycje patriotyczne. Lata szkolne spędził Jerzy Zaruba w Kijowie, a po zdaniu matury przeniósł się w 1910 roku do Warszawy i rozpoczął naukę w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie – pod kierunkiem znanego malarza Stanisława Lentza. W 1913 roku wyjechał na dalsze studia do Paryża, a po wybuchu wojny przedostał się do rodziny na Ukrainę, skąd powrócił do Warszawy w roku 1919. Związany był ze znanymi pismami satyrycznymi, jak Marchołt, Sowizdrzał, Wróble na dachu, Szarża, Cyrulik Warszawski (gdzie był kierownikiem artystycznym). Publikował też w Wiadomościach Literackich. Prowadził aktywne życie towarzyskie – bywał i zapraszał. Okupację spędził w Warszawie, po wojnie zaś związał się ze Szpilkami i z Przekrojem.
Był bardzo cenionym ilustratorem książek (między innymi Wiecha), zajmował się scenografią, projektował kukiełki do szopek politycznych. Mieszkał w Aninie, prowadził dom otwarty, w którym kwitło życie towarzyskie, przyjaźnił się między innymi z Tuwimem i Gałczyńskim. Znany był z błyskotliwego dowcipu. Zmarł w 1971 roku.
Poza ogromną liczbą prac graficznych pozostawił po sobie dwie książki: Z pamiętników bywalca (Iskry 1958) i Patrząc na Warszawę („Sztuka” 1959).
Zawadzki M. A.
Zawadzki Wacław
Zelwerowicz Aleksander
Ziółkowska-Boehm Aleksandra
Autorka kilkunastu książek, doktor nauk humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego, stypendystka m.in. amerykańskiej Fundacji Fulbrighta (2006/2007), kanadyjskiego Ministerstwa Kultury Ontario, nowojorskiej Fundacji Kościuszkowskiej. Członek m.in. ZAIKS-u, Warszawskiego Stowarzyszenia Pisarzy, amerykańskiego PEN CLUB-u (Nowy Jork). W 2001 roku otrzymała Złoty Exlibris Książnicy Pomorskiej, w 2006 amerykańską doroczną nagrodę stanu Delaware w dziedzinie literatury (creative non-fiction). Wśród jej książek są publikacje poświęcone życiu i twórczości Melchiora Wańkowicza (Pisarz zapisał jej swoje archiwum i zadedykował drugi tom Karafki La Fontaine’a): Blisko Wańkowicza, Na tropach Wańkowicza, Proces 1964 roku Melchiora Wańkowicza. Są także opowieści oparte na współczesnej polskiej historii, takie jak: Z miejsca na miejsce, Kaja od Radosława, czyli historia Hubalowego Krzyża (która otrzymała nagrodę najlepszej książki roku 2006 londyńskiego Związku Pisarzy na Obczyźnie, a także Nagrodę Literacką Związku Pisarzy Polskich 2007). Inne książki to m.in. Dreams and Reality, The Roots Are Polish, Moje i zasłyszane, Kanada, Kanada, Amerykanie z wyboru, Korzenie są polskie, Nie tylko Ameryka, Podróże z moją kotką, Nie minęło nic, prócz lat (z Szymonem Kobylińskim). Swoje życie opisała w barwnej autobiografii Ulica Żółwiego Strumienia.
Ostatnio wydane książki to: Otwarta rana Ameryki, Dwór w Krasnicy i Hubalowy Demon, Na tropach Wańkowicza po latach, Ingrid Bergman prywatnie. W USA: Open Wounds – A Native American Heritage; On the Road with Suzy: From Cat to Companion; Kaia; Heroine of the 1944 Warsaw Rising; The Polish Experience Through World War II: A Better Day Has Not Come; Melchior Wańkowicz Poland's Master of the Written Word; Polish Hero Roman Rodziewicz Fate of a Hubal Soldier in Auschwitz, Buchenwald, and Postwar England; Ingrid Bergman and Her American Relatives; Love for Family, Friends, and Books.
Aleksandra Ziółkowska-Boehm mieszka na stałe w Wilmington w stanie Delaware.
Aleksandra Ziółkowska-Boehm otrzymała od Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce oraz Stowarzyszenia Polskich Techników i Inżynierów "Polonia Technica" w USA Medal im. Ignacego Jana Paderewskiego
Zarząd Główny Stowarzyszenia Księgarzy Polskich w Warszawie nadał Aleksandrze Ziółkowskiej-Boehm Złotą Odznakę Honorową Stowarzyszenia Księgarzy Polskich 16.10.2014 r.
Aleksandra Ziółkowska-Boehm otrzymała honorowe obywatelstwo Gminy Sławno 29.10.2014 r.
Została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi 20.06.2014 r. (postanowieniem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego).
Artykuł poświęcony Pani Aleksandrze Ziółkowskiej-Boehm w Nowym Dzienniku Aleksandra Ziółkowska-Boehm: wybrałam Amerykę, bo mieszka tu Norman
Strona Aleksandry Ziółkowskiej-Boehm
(Fot. Andrzej Biernat)
