Zbójnicka sonata. Zbójnictwo tatrzańskie w piśmiennictwie polskim XIX i początku XX wieku

Zbójnictwu tatrzańskiemu poświęcono już niejedną publikację. Góralskie opowieści i pieśni o „chłopcach z gór” pobudzały wyobraźnię twórców literatury wysokiej, dostarczały materiału badawczego folklorystyce literackiej. Zbójnik tatrzański stał się bohaterem przekazów ludowych, wpisał się na karty wspomnień, literatury pięknej i poważnych studiów naukowych. Książka Michała Jagiełły mieści w sobie imponującą mnogość materiału, zebranego przez autora i przytaczanego nie tylko w formie drobnych cytatów oraz wierszy, ale i całych fragmentów. Opisuje zarówno samo zjawisko zbójnictwa tatrzańskiego, jak i postaci poszczególnych zbójników, co stanowi o jej atrakcyjności dla czytelników zainteresowanych tematyką tatrzańską, jak i dla „zbójnikologów” – jako ściągawka literatury przedmiotu. Zbójnicka sonata składa się na opowieść, która mogłaby snuć się przy ogniu gdzieś w górskim schronisku, dla schodzących ze szlaku turystów, z których żaden, nawet spóźniony, niczego by z niej nie stracił, bo każdy z wątków powróciłby do niego znowu w kolejnej pieśni, wspomnieniu, wierszu – niekończące się „Sabałowe bajanie” o Janosiku i jego towarzyszach.